Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 236.jpeg

wsze ksiądz, członkowie zaś w części księża, w części cywilni prawnicy. Wyroki sądowe tego konsystorza odsyłano pod zatwierdzenie do wikarjatu, który się składał z 2 duchownych i 3 świeckich radców, pod prezydencją wikarjusza apost. Po śmierci Mauermanna, brat jego starszy Franciszek Wawrzyniec został wikarjuszem apost., a gdy ten um. 1845 r., Papież 20 Kw. 1846 r. wyniósł Dittricha na wikarjusza apost. Prałat ten był pełen energji i szczególnej abnegacji. Zwiedzał gorliwie parafje, ulepszał szkoły, wiele nowych pozakładał, w Bautzen założył szkołę normalną katolicką, funduszami swemi wspierał nauczycieli, przykładał się do budowy kościołów, łożył wiele na książki dla szkół i na inne potrzeby religijne, słowem, do samej śmierci (która nastąpiła 5 Paźd. 1858) był niezmordowanym pracownikiem we wszystkich gałęziach swego urzędowania. Następcą jego, jako wikarjusz apostolski i biskup in part., został Ludwik Forwerk. K. 1854 w Eegensburgu wyszło z druku 11 mów Dittricha wraz z krótką bjografją. Cf. Gesobichte u. Beschreib. der konigl. kath. Hof-und Pfarkirche zu Dresden nebst einer kurzeń Gesch. der kath. Kirche in Sachsen, von Fried. August Forwerk, Dresd. 1851.
 (B.). X. Al. B.
 Djurnalik, z łacińska zamiast Ilorae Diurnae, t. j. część pacierzy kapłańskich, które się za dnia odmawiać zwykło. Ten drugi tytuł, t. j. Horae Diurnae, nosi książka dla użytku i dogodności kapłanów, z Brewjarza rzymskiego wyjęte modły w sobie zawierająca, która lubo jest z aprobatą kościelną, nie liczy się jednak ściśle ’ do ksiąg liturgicznych, gdyż jest tylko wyciągiem z brewjarza, jak kancjonał z rytuału. Tę to książkę zwykliśmy skróconą nazwą tytułować djurnalikiem. X. S. J.
 DługOSZ (Dlugossius, v. Longinus, v. Longini tilius) Jan z Niedzielska (v. z Czarnocina), z przydomkiem Sta rszy (Senior), dla rozróżnienia od brata, także Jana, kan. krak., zwanego Młodszym. 1) Jego życie. 2) Pisma. |. D. ur. ok. r. 1414; dzieckiem będąc 6-letnićm wstawał przed świtem i na klęczkach błagał nieraz straż zamkową (w Nowem Mieście Korczynie, gdzie ojciec jego, także Jan. był starostą), aby go do miasta, gdzie były szkoły, puściła. R. 1428 w Krakowie wstąpił do Collegium dicitum, wyższej szkoły, połączonej z uniwersytetem, i przykładał się do djalektyki i filozofii; r. 1431 wstąpił na dwór bpa krak. Zbigniewa Oleśnickiego i takie sobie u niego zjednał zaufanie, że mu Zbigniew oddał zarząd kancellarji, później całego swego majątku. W 21 r. życia D. został subdjakonem, w 25 zaś prezbyterem, następnie, po swym stryju, proboszczem w Kłobucku (1484—1449; Liber benef.
III  164), dalej kanonikiem krakowskim (1443), później kantorem, następnie kustoszem w Wiślicy. W końcu r. 144 8 jeździł do Rzymu (Wiszniewski, Hist. lit. III 410; Dzieduszycki, Zbigniew Oleśnicki, w dodatku n. 36) po upragniony przez Zbigniewa Oleśnickiego i proszony kapelusz kardynalski (Dzieduszycki, op. c. n. 18—20, 24 — 26; Wiszniewski, op. c. II 407). Wróciwszy ztamtąd 1 Paźdz. 1449 (list ap. Wiszniewski
IV  7 5) i uroczyście wręczywszy kapelusz Zbigniewowi (Kalendarz krakow. ap. Bielowski, MonHm. Pol. II 933), jeszcze t. r. jeździł w dyplomatycznej missji do Węgier (dokumenty o tćm poselstwie wylicza Zeissberg, op. in f. cit. s. 210). Ledwo wrócił ztamtąd, począł się wybierać w pobożną pielgrzymkę do Rzymu na jubileusz 14 50 r. i do Jerozolimy, z kilku towarzyszami (list Elgota, ap. Wiszniewski IV 112.... Cf. Zeissberg. s.