Wedle dzisiejszej karności kościelnej, upadły wszelkie przywileje djakonów i, oprócz kilku wyjątków, istniejących jeszcze w kościele rzymskim, djakonat jest przejściowym stopniem, prowadzącym do prezbyteratu; ważniejsze zaś jego obowiązki przeszły na kapłanów. Podwójna jest materja djakonatu: jedna, wkładanie rąk, przez samego biskupa dokonane, przyczem wymawiane są słowa stanowiące formę sakramentu: „Accipe Spiritum S. etc.;“ druga, podanie Ewangelji Św. przy wyrzeczeniu słów: „Accipe potestatem legendi Evangelium.“ Nazwane są przez teologów materjami cześcio. wemi (materia partialis), gdyż obiedwie są konieczne: jedna bez drugiej nie byłaby wystarczającą; w połączeniu stanowią doskonałą całość i nada. ją całkowitą władzę djakonatu. Pierwszą uważać należy za przedniejszą, glówniejszą, już dla tego, że sprowadza laskę Ducha Św., w przeciwnym bowiem razie, wedle wyrażenia soboru trydenckiego, biskupi napróżnoby wymawiali słowa: „Accipe Spiritum S.“; już to, że wedle dawniejszego zwyczaju Kościoła sama jedna była w użyciu; w późniejszym dopiero czasie Kościół przepisał, aby Ewangelja była podawaną. Wreszcie, właściwą jest do oznaczenia całego obszaru rozlicznych zatrudnień djakona, przeznaczonego na służbę biskupów i kapłanów w rzeczach kościelnych. Konieczną jest wszakże i druga, albowiem: i) wyraża najważniejszy obowiązek djakonów, czytania Ewangelji w czasie Mszy uroczystej, objaśniania jej ludowi, oraz uczenia katechizmu i przysposabiania wiernych do godnego przyjęcia Eucharystji Św.; i 2) odpowiada nauce i postanowieniu soboru florenckiego, który wyraźnie podanie Ewangelji nazywa materją djakonatu. Pontyfikat rzymski przed podaniem Ewangelji nie uważa djakonów za zupełnie wyświęconych: nazywa ich bowiem ordinandi, t. j. mający być wyświęconymi. Bardzo poważni teologowie, jak Iwo karnoteński, Hugo od św. Wiktora i wielu innych tegoż trzymają się zdania. Djakoni obowiązani są do zachowania celibatu, oraz odmawiania pacierzy kapłańskich; nadto, powinni przyświecać ludowi dobrym przykładem, jaśnieć pobożnością i innemi cnotami chrześcjańskiemi. X. A. E. Djalogi treści religijnej, czyli Misterja. Przedstawienia teatralne w formie djalogów, zwane u Francuzów mystires, miracles, epitres farcies (epistolae farsitae), u Anglików miracles pleas (miracula), u Włochów istorie, albo comedie spiriiuali, u Hiszpanów autos sacramentales, lub autos al nacimiento, u nas znane pospolicie pod nazwą djalogów jezuickich, z tej okoliczności, że upowszechnione były najwięcej po szkołach utrzymywanych przez oo. jezuitów. Początek przedstawień teatralnych treści religijnej sięga prawdopodobnie VI wieku. Jak świadczą najdawniejsze zabytki, pewne ustępy z Pisma Św., niekiedy legendy z apokryfów (ob.) Nowego Testamentu, oraz z żywotów świętych, stanowiły treść pomienionych djalogów. Powstały w epoce, kiedy Ojcowie Kościoła i biskupi starali się o zniesienie dawnych widowisk pogańskich, szerzących zepsucie obyczajów. Prawdopodobnie wspaniałe obrzędy i uroczystości Kościoła natchnęły myślą przedstawienia, w żywych obrazach i dialogach, najważniejszych ustępów z dziejów świętych. Posiadamy już z X w. zabytek religijnego dramatu w utworach Hroswity, zakonnicy z Gandersheimu, która czerpała treść do utworu Callimachus z legendy ap. Fabricium Cod. apocr. N. T. Najdawniejsze zabytki misterjów we Francji sięgają XI w. (Viollet Le Duc, Ancien thćatre franęois). W Niemczech, oprócz pomienionych utworów Hroswity, zuany jest djalog mnicha Wernhera z XII w.,
