Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 190.jpeg

jest w Nic. Antonii Biblioth. hispana vet. t. II 8. 411... Oprócz Sandoyala, pisali za autentycznością kroniki D a: Tomasz Tamajus Vargat po hiszp. (Flavio Lucio Dextro Caballero espanol de/endido, Madryt 1624) i wspomnieni już wydawcy: Calderon, Bivarius, Carus. Przeciw autentyczności: Galr. Pennotus, Historia totius ordinis clericor., Romae 1624, Colon. 1630; ejuscl. Defensio censurae card. Baronii et Bellarmini, cum refutatione libelli apologet. pro asserto Chronico L. Dextri, Venet. 1640. To ostatnie zdanie jest dziś powsżechnie przyjętem. Między innymi, oświadczają się także przeciw autentyczności D-a bollandyści (Acta SS. Januar. t. i, s. 31 praef.; Februar. t. l praef. s. 18; Maj. t. 4 s. 14). Wielu przypuszcza, że sam Iliguera podrobił to dzieło. Cf. Hubner, Reiseberichte, w Monatsber. d. berlin. akad. 1861. I 529. X. W. A’.
 Dezyderjusz, król Longobardów. Longobardowie, od chwili przyjścia do Italji, zmierzali do zawładnięcia całym półwyspem, niewyłączając Rzymu, lecz właśnie żądza opanowania Rzymu stała się główną przyczyną upadku królestwa Longobardzkiego, za rządów Dezyderjusza. Spory o koronę przez czas niejaki powstrzymywały królów long. od dopięcia zamierzonego celu, następnie, po uspokojeniu rozterek wewnętrznych, królowie: Luitprand (um. 744), Rachis (wstąpił do klaszt. 749) i brat ostatniego Aistulf, zawzięty nieprzyjaciel Rzymian i Papieża, większą część Włoch zagarnęli pod swoje panowanie. Papieże, posiadający wówczas faktyczne zwierzchnictwo nad egzarchatem, Ducatus Romanus i Pentapolis, wszelkich usiłowań dokładali ku przeszkodzeniu zaborczym planom Longobardów, zagrażającym niezależności Kościoła; opuszczeni przez cesarzów greckich, zwrócili się ku Galji, z żądaniem pomocy, i na prośby Pap. Stefana II (7 52 — 7 5 7) król Pepin dwukrotnie przedsiębrał wyprawę do Włoch i zmusił Aistulfa do zrzeczenia się ojcowizny św. Piotra, którą król Franków Papieżowi zwrócił i podarował. Aistulf ociągał się z wypełnieniem danego przyrzeczenia i um. 75 6 r., nie dotrzymawszy warunków umowy. Po nim zasiadł na tronie Dezyderjusz, za zgodą Papieża i Pepina. Nowy król uroczyście obiecał do skutku przywieść traktat, zawarty między jego poprzednikiem i Pepinem, lecz kiedy po Stefanie II na stolicy papiezkiej zasiadł Paweł (7 5 7 — 7 6 7), D. wyparł się danego słowa, a rozgniewany na Papieża za jego związek z longobardzkimi książętami Spoletu i Benewentu, zbrojną ręką uderzył na posiadłości papiezkie, oraz w Neapolu zawarł przymierze z cesarzem bizant., jakićm zobowiązał się dopomódz do odebrania Papieżowi Rawenny, w przekonaniu, że tym sposobem najłatwiej stanie się panem całych Włoch. Tym knowaniom stanęła na poprzek potężna opieka Pepina nad Głową chrześcjaustwa, i, przy pomocy Franków, 7 60 r. zagrabione przez Longobardów posiadłości kościelne przeszły znowu pod władzę Papieża. Inny wszakże przyjęły obrót stosunki króla Longobardów do Stolicy Ap. po śmierci Pepina, którego następcami byli Karol i Karloman. Pomiędzy dwoma braćmi zachodziły nieporozumienia; D. zamierzył z nich skorzystać, wszedł więc w przyjazne stosunki z Karlomanem i Tassylonem II, księciem bawarskim, zawziętym nieprzyjacielem Franków, któremu nawet córkę Luitbergę dał za żonę, a kiedy, po śmierci Pawła, w Rzymie wybuchły niesnaski między partją longobardzką i frankońską o to, kto ma zasiąść na Stolicy papiezkiej, zbrojną ręką wsparł stronnictwo longobardzkie i zagarnął, jako wynagrodzenie za okazane niby usługi, Ojco-