distribntionum quotidianarum za czas nieobecności ich przy trybunale; co tak rozumieć należy, iż utraca je, choćby przybył do katedry i przy niej mieszkał. Gdy jednak w czasie zamieszek krajowych na początku XVIII w. składki deputatów nie dochodziły, kapituła krakowska, pozostawiwszy obowiązek rezydencji, na czas pewien zawiesiła obowiązek składania na to przysięgi (Dekret kapit. d. 14 Oct. 1712).—d) Pensje deputatów. Ciągła rezydencja przy trybunale, odbywającym swe posiedzenia przez nieledwo rok cały, i to przenosząc się w dwa miejsca dość odległe od siebie, wystawna okazałość, niezbędna wśród tego areopagu bogatej szlachty, hojne ofiary, dawane klasztorom i żakom szkolnym za szumne panegiryki powitalne i pożegnalne, nakoniec, samo zaszczytne i wysokie stanowisko sędziego spraw stanu duchownego i rycerskiego rptej, wymagały niemałych wydatków, którym nielada kto mógł sprostać. Szarpały się więc majątki szlacheckie i nie dla jednego tytuł deputata bywał powodem ruiny familji. Duchowni nie byli zapewne zbyt umiarkowani w wydatkach, ani skąpsi od swych braci szlachty stanu świeckiego. A jeśli który chciał mierzyć przychód z rozchodem, musiał na parę miesięcy uwalniać się od rezydencji w mieście, i to nam właśnie tłumaczy,, dla czego tyle skarg na nich znajdujemy za nieobecność przy trybunale. Aby szkody nieodłączne od tego urzędu choć w części wynagrodzić, wcześnie pomyślano o pensjach dla deputatów. Owszem, domagała się tego konstytucja, trybunał stanowiąca, naznaczając świeckim deputatom po 15 groszy od wyroku, a opatrzenie duchownych zostawiając staraniu biskupów (Vol. leg. II f. 0 68 tit. Opatrzenie sędziów r. 1578). Tego samego więc roku (16 7 8) biskupi, na synod w Piotrkowie zebrani, stanowią rozkład pieniężny, ale tylko od bpów, kapituł, opatów, ksień, prepozytów i plebanów nawet, lecz mających grunta i wsie, z zachowaniem stosunku dochodów. Kollektorowie djecezjalni mają je zbierać, a ktoby ociągał się z wypłatą, za karę podwójną summę zapłaci. A ponieważ sądy miały odbywać się w dwóch miejscach, przeto, dla uniknienia jakiego przypadku, półowę ogólnej summy zawieść nakazują do Piotrkowa na św. Marcin, a drugą półowę do Lublina w odpowiednim czasie obrad. Sami delegowani na sądy deputaci przywozili składki, każdy ze swej djecezji, a w Piotrkowie zjechawszy się, za wspólną zgodą wybierali z pomiędzy siebie dwóch lub trzech, tak zwanych dispensatores, u których zebrane pieniądze składali. Temi dzielono się, stosownie do godności osób i innych okoliczności, w czem obecni tam bpi mieli ustanowić zasadę podziału. Tego rodzaju zbieranie składek nie wszędzie okazało się praktycznom, więc też nie wszędzie w zupełności przyjęte zostało. Bpi i później tym przedmiotem zajmowali się, odpowiednio do warunków swojej djecezji zaopatrując deputatów w pensje. W archidjecezji gnieźnieńskiej pierwiastkowo sami opaci z arcybpem podejmowali ten ciężar, o co na synodzie djecez. r. 1598 użalali się; zatem postanowiono, aby całe duchowieństwo przykładało się. W tym celu naznaczono delegatów, którzyby spisali dochody beneficjów. Kapituły: metropolitalną i kollegjat, uwolniono od płacenia składek ex mensa communi, bo ponosiły bardzo wiele innych wydatków na obronę swobód kościelnych i dóbr arcybiskupich. Karnkowski arcybp spisał wtedy akt urzędowy zobowiązania siebie i swych następców do pła1 cenią zip. 400. Podobnież uczynili opaci i prepozyci, w miarę dochodów przyrzekając nadal uiszczać na ten cel pewne summy, jak np. opaci: meszeński
