Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 146.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

Brabantu; r. 1580 wstąpi! do jezuitów, wykładał filozofję w Douai (1589)> nauki teologiczne w innych kollegjach swego zakonu, f 19 Paźdz. 1608 r. Oprócz filologicznych prac, jakie wydał w młodym wieku (C. Julii Solini polyhistor, AntTerp. 1572; Ad Cl.Claudiani opera Notae, ib. 1572; In L. Annaei Senecae Tragoedias adoersaria, ib. 15 7 6), lub później (Schoiia brevia in Titi Livii Epitomen etc. 1606), D. napisał: Florida Mariana swe de laudibus SS. V. Deiparae panegyrici 13 (Antverp. 159 8); Opus Marianum, sive de laudib. et virtutib. Mariae V. in i partes divisum (Lugduni 1607); In Canticum Canticor. commentarius litteralis et catena mystica (Ingolstadii 1604); Comment. lit. in Threnos Jerem. (Lugd. 1608); Yindiciae Areopagiticae adoers. Josephum Scaligerum (Antyerp. 1 60 7); Pharus s. Scripturae, komentarz na Genes. (Lugd. 1608); Adagialia sacra V. et N. Test. pars I et II (Lugd. 1612 — 18) ma tylko objaśnienia na St. Test.; pod pseudonimem „Rolandi Mirtei Onatini“ Commentariusrerum in Belgio gestarum sub gubernatoribus: Mansfelda, Archiduce Ernesto et Petro Henriquez de Azevedo (Matriti 1610). Najslawniejszem jest Disquisitionum magicarum libri 6 in 3 tomos distineti (Mogunt. 159 3 f., Lorami 1609—10, Mogunt. 1603, ib. 1606, Lugduni 1604, i wiele innych wydań), gdzie rozprawia o różnego rodzaju czarnoksięstwie, o proroctwie i wróżbiarstwie, o obowiązkach sędziów i spowiedników pod tym względem; faktów i autorów cytuje ogromną ilość, lecz często bez krytyki. Wydał nadto: S. Orientu episcopi illiberitani Commonitorium (Antyerp. 1600); Aldhelmi Prisci oeeidentalium Saxonum episcopi poetica nonnulla (Mogunt. 1601), i in. Cf. Hurter, Nomenclator lit. I 348. • Dembołęcki Wojciech, z Konojad, pochodził ze szlachty pruskiej, herbu Prawdzie, wstąpił do zakonu franciszkanów w Krakowie; r. 1617 był gwardjanem chełmińskim (Pamiętn. rei. morał. VI 70), r. 1619 przyłączył się do stowarzyszenia chrześcjańskiej żołnierki, zakładanego w Ołomuńcu przez hrabiego Adolfa Althan’a, popierał zaciągi lisowskie dla cesarza austrjackiego i czas jakiś byl kapelanem lisowczyków, z rozkazu Ojca Św., jak sam powiada o sobie. R. 1623 wróciwszy z wyprawy, napisał jej historję p. t Przewagi elearów polskich, co ich niegdyś lisowczykami zwano, które czynili w państwach cesarskich przeciwko heretykom, za czasów niezwyciężonych monarchów: Ferdynanda II, cesarza chrześcjańslciego, i Zygmunta III, króla polskiego, etc., w leciech pańskich od 1619 do 1623, krótko na prędce zgromadzone, Poznań 1628, 2 wyd. 1630, 3 wyd. w Puławach 1830, 4 wyd. Turowskiego w Krak. 1859. Kiedy toczyła się kwestja o rozdział obszernej prowincji franciszkańskiej w Polsce (ob. Franciszkanie), D. był także wezwany do Rzymu i, wespół z nowym prowincjałem ruskim, compactiones 2 9 Maja 16 25 w Rzymie podpisał. Prowincjałem wybrany, sprawował D. ten obowiązek przez miesiąc tylko: wyprosił się od niego, przeniósł się do prowincji ruskiej, został gwardjanem w Kamieńcu na Podolu. Ale D. przyzwyczajony do wojaczki i życia wędrownego, nie smakował już w cichym żywocie zakonnym. Wyrobił sobie komisarstwo jeneralskie w zakonie, co pozwalało mu na ciągle od klasztoru do klasztoru podróże. Jako członek towarzystwa chrzęść, żołnierki, D. został (1 62 6) pełnomocnikiem w stronach wschodnich do wykupywania więźniów z rąk pogańskich, i głównym skarbnikiem, a jak się często pisał: „jenerałem społeczności wykupywania więźniów.“ Dla stowarzyszenia tego napisał statuty: Summula Statutorem communionis hierar-