lecz, aby nie przekroczyć dziesięciu, nie przyjmuje za przykazanie wyrzeczenia o święceniu sabatu, gdyż niekoniecznem jest, i,by je zawą^e literalnie zachowywać; podług niego cztery pierwsze przykazania są: l) Ego sum Dominus Deus tuus; 2) Non habebis deos alienos oram me; 3) Non facies tibi sculptile; 4) Non assumas nomen Dei tui in vauum (cf. Thom. I, 2 qu. 100 a. 4). Zdaje się, że Hesychius nie znalazł naśladowców; za Orygenesem zaś poszedł Sulpicjusz Secerus (Sacra Hist. lib. I c. 30) i prawdopodobnie Hieronim (który in Os. 10, 10 mówi: Haec duae iniquitates contra duo decalogi erupere praecepta, iu quibus dicitur: Ego Dominus Deus tuus; non erunt tibi dii alii absque me), a może i inni pisarze kościelni, którzy wszakże, jak Tertuljan, Cyprjan, Grzegorz z Nazianzy etc. wyraźnie pod tym względem zdania swego nie wyrzekli (Geffcken, Ueber die verschiedene Einth. des Dec., Hamb. 1838 s. 163). Św. Augustyn najdokładniej mówi o dekalogu i jego podziale. Gani on zdanie Orygenesa, gdyż zakaz sporządzania bałwanów mieści się już w zakazie bałwochwalstwa, i ztąd nie może być brany za oddzielne przykazanie (Et revera quod dictum est: Non erunt tibi dii aliter praeter me: hoc ipsum perfectius explicatur, cum prohibentur colenda figmenta). Podług św. Augustyna, D. zawiera 3 przykazania względem Boga: l) wierzyć w jednego Boga, 2) imienia Jego nadaremno nie używać, 3) święcić sabat; przykazań zaś względem bliźniego jest nie 6, jak Orygenes i inni utrzymywali, lecz 7, gdyż zakaz pożądania żony bliźniego jest oddzielnem przykazaniem od zakazu pożądania jego własności (Quaest. in Exod. nr. 71). Podział św. Augustyna wszedł w powszechne użycie w całym Kościele, nawet Luter trzyma się tego podziału w małym i wielkim katechizmie, a Melanchton w Locis theologicis. Dopiero Kalwin powrócił do podziału Filona i Orygenesa, gdyż potrzeba mu było osobnego przykazania przeciwko, od najdawniejszych czasów istniejącej w Kościele, czci obrazów, którą genewski reformator nazywa bałwochwalczym kultem (Inst. relig. christ. lib. I c. ll). W obro«ie kalwińskiego podziału stanął w nowszych czasach Jan Geffcken, kaznodzieja przy kościele Św. Michała w Hamburgu, w wyżej przytocz, dziele, gdzie nazywa go jedynie dokładnym.“ Ernest Meier zaś, choć zgadza się na rozumowania Geffkena, nie przyjmuje wszakże rezultatu jego badań, lecz idzie jeszcze dalej i na tej niby podstawie, że pierwotna forma dekalogu nie przechowała się w Pięcioksięgu, usiłuje odbudować pierwotny tekst w dziele: Die urspraugliche Form d. Dec., Mannheim 1846. Podobnie jak Filo odróżnia on w dek. dwie pentady przykazań, jednę względem Boga na jednej tablicy, drugą względem ludzi na drugiej tablicy, obie zaś tak ułożone, że przykazania jednej zupełnie odpowiadają przykazaniom drugiej. Jego dek. jest taki: i) Ja, Jehowa, jestem Bóg twój; 2) Nie będziesz miał bogów cudzych przedemną; 3) Nie będziesz czcił bałwanów; 4) Nie będziesz brał imienia Jehowy, Boga twego, na świadectwo kłamstwa; 5) Pamiętaj, abyś święcił dzień świąteczny (pierwsza pentada); 6) Czcij ojca twego i matkę twoją; 7) Nie cudzołóż; 8) Nie zabijaj; 9) Nie składąj fałszywego świadectwa; i o) Nie kradnij (druga pentada). Pomimo uczoności, której autor złożył dowody, widocznem jest, jak hypoteza ta odstępuje od pierwotnego tekstu, znanego jeszcze dawnym tłumaczom. Pominąwszy więc, jako oczywiście błędny, podział talmudystów i późniejszych Żydów, obalony już przez Orygenesa, oraz twierdzenie Hesychiusa, który usuwa przykazanie
