Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 110.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

tetu rewolucyjnego, D. gorliwie niósł pomoc kapłańską współwięźniom. D. 25 Cz. 17 94 przywieziony na gilotynę, wyprosił sobie,aby go na końcu tracono, ponieważ chciał jeszcze nieść pociechę kapłańską wstępującym przed nim na rusztowanie. Cf. Biogr. univ. X 651. N. Degradacja jest kara kanoniczna, przez którą duchowny pozbawiony zostaje wszelkiego urzędu, obowiązku, beneficjum i przywileju duchownego, tak, że zewnętrznie z grona duchowieństwa wytrącony, przechodzi do rzędu ludzi świeckich. Z początku degradację i depozycję, czyli złożenie z urzędu, prawo kanoniczne uważało za jednę i tęż samą karę, gdyż wtedy nie wprowadzono jeszcze w użycie uroczystej ceremonji degradacyjnej, która zewnętrznie degradację od złożenia z urzędu odróżnia. Ztąd spotykane w kanonach wyrażenia, dejicere, degradare, movere loco, privare, przez pierwsze cztery wieki mają jedno prawie i toż samo znaczenie, tak, że je brać można już to za deponere, już to za degradare. Z zaprowadzeniem dopiero rzeczonej ceremonji poczęto proste tylko złożenie z urzędu, czyli depozycję, nazywać degradatio simplez, albo degrad. verbalis, zaś właściwą degradację nazwano degradatio solemnis, albo degrad. realis, co mianowicie nastąpiło za Bonifacego VIII, po wydaniu przez niego prawa, ceremonję degradacji szczegółowo przepisującego (C. Degradatio 2 de Poenis in TI 5, 9). Obadwa te rodzaje degradacji, t. j. degradcacja prosta, simplei, i degradacja uroczysta, solemnis, to wspólnego mają, że obiedwie powinny być wyrokiem sądowym wyrzeczone i prawnie wykonane (C. Sacerdos i dist. 81); że obiedwie pozbawiają duchownego prawa wykonywania władzy, przez święcenia otrzymanej, juryzdykcji posiadanej, używania beneficjów i honorów duchownych; że obiedwie nie pozbawiają go charakteru kapłańskiego, przez święcenia otrzymanego, ani zwalniają od obowiązków i ciężarów, jakie przez to zaciągnął. Dla tego obowiązany jest zachować czystość, żenić się nie może, i powinien pacierze kapłańskie odmawiać, nie mówiąc tylko Dominus vobiscum i słów podobnych, oznaczających godność kapłaństwa. Różni się zaś degradacja siouma od degradacji uroczystej tem, że pierwszej dokonywa biskup, lub jego oificiał, drugiej może tylko dopełnić biskup, w obecności sędziego świeckiego; że pierwsza móże być wyrzeczona w nieobecności winnego, do drugiej potrzebna jest jego osobista obecność (C. Yeritatis 8 De dolo et contutnacia X 2, 14); że pierwszą karą dotknięty, może być przywrócony do urzędu przez biskupa, lub wikarjusza kapitularnego, gdy dotknięty drugą, tylko za papiezką dyspensą przywrócony być może, wyjąwszy wypadek, gdyby degradacja nieważną była dla braku winy; że pierwsza kara może pozbawić winnego tylko części jakiej praw mu służących, gdy druga odejmuje mu wszystkie prawa i przywileje; wreszcie, że po degradacji prostej winny powinien być do klasztoru zamknięty (C. Sacerdos 7 dist. 81), a degradowany uroczyście ma być oddany władzy świeckiej (C. Nouimus 2 7 de Yerbor. signif. X 5, 40). Pignatelli (Consultat. eccles. 33 t. 7), według powszechnego zdania kanonistów, utrzymuje, że do uroczystej degradacji i do wydania w ręce władzy świeckiej degradowanego przystąpić można tylko w wypadkach przez prawo wymienionych, i to skoro przeciwko winnemu wyczerpane zostały wszystkie stopnie kary przepisane (C. Cum non ab homine 10 de Judic. X 2, l), bez skutecznej poprawy. Opiera to zdanie Pignatelli na podstawie, że wolność kościelna i eiempcja duchownych od juryzdykcji świeckiej nietylko postanowiona została ustawami