Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 100.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

in-4). lecz nie skończył. Cf. Friedr. v. .Schulte, Literaturgeschichte der compilationes antiquae, besonders der drei ersten, Wien 1871. 6) Niektóre z powyższych zbiorów były autentycznemi, jednakże powaga ich została zniesioną przez Decretales Gregorii IX («. Decretalium libri quinque, albo tylko Decretales), które w Corpus juri canonici (ob.) zajmują pierwsze miejsce po Decretum Gracjana. Zbiór ten, z polecenia Grzegorza IX (12-2 7 —1241), na podstawie poprzednich 5 compilationes antiquae, ułożył św. Rajmund z Pennafort i dodał d’es nowe do r. 1234. R. 1234 Papież rozesłał te d’es do uniwersytów w Bolonji i Paryżu, nakazując trzymać się ich w szkołach i sądach, i zabronił nowych kollekcji bez upoważnienia Stolicy Apostolskiej. D’es Grzegorza IX dziś są pierwszym autentycznym zbiorem praw kościelnych; dzielą się na 5 ksiąg (libri), księgi na tituU, a tituli na capita. W cytacjach przywodzi się najprzód numer (dawniej pierwsze wyrazy) rozdziału, po nim literę X, dla odróżnienia od następnych zbiorów, następnie nazwisko tytułu, a w nawiasie numer księgi i tytułu, np. c. 12 X de poenitentiis et remissionibus (V 38); dawniej zaś: cap. Omnis utriusque, De poenitent. et reraiss. (numer księgi i tytułu łatwo w spisie odszukać; nie dodawało się litery X, bo juz tem samem, że przy cytacji nie stało in VI, ani in Ciem., ani Extrav, wiadomo było, że należy szukać w D’es Greg. IX). Najznakomitszym z kommentatorów l/lium byl Henryk kard. Ostji (Hostiensis), + 1254 r. 7) Po Grzegorzu IX następni Papieże wydawali także „autentyczne“ zbiory d’lium. Innocenty IV (l24l —1254) zebrał D’es swoje i postanowienia soboru lyońskiego I (wydał Bochmer w Corpus jur. can. t. II, Append. 340 — 36 8). Grzegorz X (f 1276) ogłosił tylko postanowienia soboru lyońskiego II; wydanie było przez tenże sobór przejrzane; jest wT Conciliorum collectt. (ob. Sobory); warjanty ap. Boehmer op. c. s. 3 6 9. Wreszcie wydał też Mikołaj III (f 1280) swoje 5 D’es. Trzy te zbiory, razem z bullami publikacyjnemi, przesyłane były uniwersytetom w Paryżu i Bolonji (Gluck, Praecognita uberiora s. 368); miały one wejść pod właściwe tytuły w D’es Grzegorza IX i stanowić z niemi jedną całość, gdy Boni:acy VIII kazał z nich, z dawniejszyeh i ze swoich D’les ułożyć nowy zbiór, jako dodatek do Grzegorza IX DHium libri V, i ten p. t. Liber sextus decretalium ogłosił w Rzymie 129 8 r. na konsystorzu kardynałów (ob. bulle publikacyjne: do uniwersytetu bolońskiego przy wydaniach drukowanych togo dzieła;— do paryzkiego ap. Gluck op. c. s. 366). Schulte, Die Decretalen zwischen den Decretales Gregorii IX und dem Liber VI und im Liber VI nach Handschriften, besonders Prager, Wien 186 7; tegoż Beitrage zur Liter, fiber d. Decretalen Gregor’8 IX, Innocenz IV, Gregor’s X, Wien 1871. Liber VI D’linm zajmuje w Corpus jur. can. miejsce zaraz po D’les Grzegorza IX. Póżniejszemi od niego zbiorami D’liura są: Ckmentinae (ob.) i ExtravaganUs (ob.). Ponieważ Grzegorz IX i Bonifacy VIII, ogłaszając wydane przez siebie zbiory D’lium, wyraźnie oświadczyli, że wszelkie Des temi zbiorami nie objęte uważają się zaniebyłe (ob. bulle publikacyjne przed Decretal. i Settus Decret.), z tego powodu ze wszystkich konstytucji papiezkich, do r. 12 98 wydanych, w sądownictwie duchownem obowiązują tylko te, które się we wspomnianych dwóch zbiorach znajdują; innych wartość jest tylko historyczna, jako pomników tradycji kościelnej. Co do mocy obowiązującej dekretaljów po r. 1298, ob. Eitravagantes. Clementinae (wydane r. 1317)