Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 087.jpeg

Dawid Prorok.—Dawid z Augsburga.
 „Scripturas sacras non hominnra peccata defendimus“ (bronimy Pisma św. nie grzechów ludzkich), i z św. Ambrożym (Apolog. pro Dav. s. 6 8): „Ba mihi hominem sine prolapsione delicti“ (pokaż ini człowieka bez upadku grzechowego). Co do 1) nie wiadomo, co D. sobie postanowił: prawdopodobnie całą sprawę złożył w ręce Boże, spodziewając się, że Bóg mu ześle sposobność do wyjścia z tego położenia; jakoż tak się stało. Co do 2) z I Reg. 11, 2. i z Amosa (l, 3) widać, że Ammonici również okrutnie postępowali z Izraelitami do niewoli zabranymi (Cf. G. Baur, Amos. s. 248; I. A. Danzii, Davidis in Ammonitas devictos mitigata crndelitas, Jena 1710; Saaischutz, Mosai. Recht. s. 6 7 5). Co do 3) D. uniewinnić się nie da, lecz ciężką za to czynił pokutę. Św. Ambroży mówi (Apol. cit.): Peccavit Dauides, quod solent reges, sei poenitentiam gessit, flevit, ingemuit, quod non solent reges. Pismo Św., jejeżeli wystawia grzechy ludzi świętych, czyni to nie dla naśladowania ich, lecz: a) abyśmy mieli dowód prawdomówności pisarzy Św., b) abyśmy sami o swej doskonałości wysoko nie trzymali, lecz obawiali się zawsze upadku. O stosunku D’a z Abisag, Sunamitką (III Reg. 1, 1—4), to tylko trzeba mieć na pamięci, że wielożeustwo było w St. T. dozwolonein i ż<-, jak Abrahamowi obok Sary wolno było mieć Agarę (Gen. 16), tak D’wi Abisagę obok żon dawniejszych. Cf. Małżeństwo u Żydów. Wytłumaczenie innych mniejszych błędów D’a ob. Pineda, De reb. Saloinonis s. 12—22. Stolberg, Betrachtungen der heil. Schrift, Hamburg 1821, II 414... Cf. Danko (ob) I 234 — 273. Delany (ob.). X. W. K.
 79
 Dawid z Augsburga, ur. na początku XIII w. w Ratysbonie czy Augsburgu, był mistrzem nowicjuszów i profesorem teologji w klasztorze franciszkanów w Ratysbonie. R. 124 3 sprawował też same obowiązki w Augsburgu, gdzie przebywał do śmierci, t. j. do 127 1 roku. O wielkim wpływie wymowy Dawida świadczą: jego sławny uczeń i towarzysz missji Berthold (ob.) z Ratysbony, tudzież jego własne pisma łacińskie, stawiające go w pierwszym rzędzie pisarzy XIII w. Małą tylko część tych dziel dotąd wydano; większa część znajduje się w rękopismaeh po różnych bibljotekach (Pfeiffer, Teutsche Mystiker i. Leipz. 184.“. Vorrede 31. Jócher, Gelerhten—Lexicon). Pierwsze wydanie dziel D’a wyszło w Augsburgu r. 159 6, a przedruk w Bibliot. max. PP., Coloniae 1618 t. XIII et Lugduni t. XXV zawiera: 1. Epistoła fratris Danid de Augusta ad novitios liatisbonae de eorum reformatione; 2. Formuła novitiorum de eiterioris hominis reformatione-, 3. Formuła erterioris hominis; 4. De septem proeessibus religiosi cum vita S. Guatfardi. Dotąd jednak nie wiedziano, że D. napisał wyborne dzieła niemieckie, które odszukał wydawca Pfeiffer, jako to: Die sieben Yerregeln der Tugend; Spiegel d. ’lugend; Christi Leben tmser Yorbild; Die vier Fittige geistlicher Betrachtung; Von den Anschauung Gottes; Von der Erkenntnis der Wahrheit; Betrachtungen u. Gebete. Dzieła te są owocem czystego i podniosłego umysłu, styl ich malowniczy, pełen słodyczy, pokory i pobożności chrześcjańskiej; literatura niemiecka mato ma dzieł, któreby wyrównały piękności tych pobożnych traktatów. Gervinus (Literaturgesch. 2 wyd. II 118) stawia je na równi z kazaniami Bertolda, a Jakób Grimm (Wiener Jahrb. der Lit. 1825, 25 t.) uważa za arcydzieło Bertolda tę część jego kazań, jaka właśnie jest pióra Dawida. Dwaj ci mężowie stanowią piękną pokrewną sobie duchem parę: Bertold podobny był do pochodni, całe oświe-