Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 078.jpeg

powszechnej nióst o ile mógł ulgę cierpiącym. Za panowania Kommuny uwięziony 3 Kwiet. 1871 i z innymi kapłanami powieziony do Conciergerie, potem do Mazas, a nareszcie do Roąuette. Washburne, minister Stanów Zjednoczonych, na prośbę księcia Chigi, nuncjusza, udawszy się z Wersalu do Paryża, wyjednał sobie u Cłusereta, naczelnika wydziału wojny, pozwolenie widzenia się z arcybiskupem. Zastał go złamanego cierpieniem, wychudłego, z długą, białą brodą, w odzieży nadzwyczaj nędznej. Przed nim na stoliku leżał czarny chleb, jedyny jego pokarm. Gdy wojsko zdobywało barykady, 24 Maja (18 71), naczelny dozorca więzienia, dawny galernik, wpadł do więzienia z oddziałem 50 komunalistów. Arcybiskup, wyprowadzony na dziedziniec, zrozumiał o co chodziło: wyrzekł słowa przebaczenia. Dwóch głęboko poruszonych kommunalistów upadło na kolana przed starcem. Inni odepchnęli ich: nabito bron i rozpoczęło się mordowanie. As. Allard, jezuita, postawiony przy murze, upadł pierwszy, po nim arebp D., nakoniec 4 innych. Arcybiskup nie upadł zaraz: kapitan dobił go z rewolweru. Wszystkie ciała wrzucono do grobu wspólnego, nie było Czasu nawet dobrze pokryć ich ziemią, Tak przeleżały przez dni nast. aż do 28 Maja, (doZielonych Świątek). Po zdobyciu przez wojsko cmentarza La Cbaise, wydobyto ciała: na ciele arcybpa, oprócz ran od trzech kul, znaleziono jeszcze ślady pchnięć bagnetem w biodrach; pogrzeb odbył się 7 Czerw. Szczegóły jego uwięzienia i śmierci ob. A. Rastoul, LEglise de Paris sous la commune, Paris 1871. D. napisał: Les Femrnes de la Bibie, principaux fragmentt it wie histoire du peuple de Dieu, 1846—4 9; nom. ed. 1858, 2 v. in 8 z 88 rycinami; Jerusalem et la Terre sainte, notes de voyage, 1852 (bezimiennie); nouv. ed. 18GÓ; Saint-Tliomas Becket. archeo. de Cantorbery, sa vie et ses lettres, d’apres Vouvrage anglais du Rev. I. A. Giles, Paris 1860, 2 v. in 12; 2-e ed. ib. Pobudkę do tej pracy wziął D. z Augustyna Thierry, który w osobie ś. Tomasza upatrywał odwieczny antagonizm Saksonów i Normandów. D. odparł to twierdzenie, wykazawszy współczesnemi dokumentami normandzki ród Beketów, i że święty ten pouiósł śmierć nie z łytulu mniemanej swej saksońskiej narodowości, a z powodu obrony praw Kościoła. Inne dzieła D’a są: Sainte Clotilde rcine de France, ib. 1865; Les saintes femrnes fragments d’une hist. de tUglise, Paris 1850; 2-e ed. ib. 1858; Statistigue religieuse du diocise de Paris, 1 856. Oprócz tych i innych drobniejszych pism, przełożył z greckiego i wydał: Oeuores de St Denys VAreopagite, Paris 1 844, ze wstępem, gdzie rozbiera kwestję autentyczności tychże dzieł; z łaciń. Tomasza a Keropis, De l’Imitution de Jesus Christ (1852); wydał też Affre’a Traite de (administration des paroisses, 7-e wyd.; byt wreszcie współpracownikiem pism: Moniteur Cathel. i Correspondant. N.
 Darjusz, hebr. Darjawesz, gr. Aapeioę, nazwisko królów medyjskich i perskich; więcej ono zdaje się oznaczać tytuł lub przydomek, aniżeli być imieniem własnem. Według Herodota (Ilistor. VI 98) znaczy zwycięzcę, poskromiciela, albo władcę (.Herbelot, Biblioth. orient, art. Dara). Na pomnikach klinowych brzmi ono Darayawus. Aczkolwiek u historyków pierwszy to imię nosi syn Hystaspesa (ob. następ. art.), jednakże domyślać się należy, że i dawniejsi je nosili, bo złote pieniądze perskie daryk ami nazywane (I Par. 29, ?.-wartości przeszło 4 talarów), są dawniejszo od Darjusza llystaspesowego, znane autorowi ksiąg Para-