chać. Młodość Dantyszka niezupełnie czysta pod względem obyczajów, ale domysł M. Wiszniewskiego (Ilist. literat, polsk. t. VI p. 2 38), jakoby D. gotów byl zmienić wiarę, gdyby do tego nęciły widoki osobiste, jest zupełnie dowolny, a późniejsze życie D-a zadaje mu fałsz stanowczy. Wziąwszy, po dwunastu latach poselstw zagranicznych, biskupstwo chełmińskie (1530), gorliwie zapobiegał szerzeniu się protestantyzmu i szczególnym był protektorem Ilozjusza. W sprawach politycznych, bronił interesów Polski przeciwko Prusakom, ustawicznie opierającym się woli króla. K. 1537 wybrany przez kapitułę ua stolicę warmińską, przez Papieża prekonizowany 11 St. 153 8, został D. księciem i prezydentem ziem pruskich. Um. 2 7 Paźd. 1 548 w Heilsbergu. Zostawił wiele wierszy łacińskich różnej treści i formy, pomiędzy niemi i hymny religijne. Wszystkie pisma Dantyszka wylicza M. Wiszniewski, l. o. Cf. Leo Czaplicki. De vita et carminibus Joannis de Curiis Dantisci, Wrocł. 1 85 5.
Danz I. Jan Andrzej, protestant, uczony orjentalista, ur. w Sandbussen pod Gotha 16 54 r. Uczył się w Wittenbergu, w Hamburgu, Lipsku, Jenie; podróżował po Hollandji i Anglji; został professorem języków wschodnich w Jenie, a następnie prof. teologji. Um. 20 Gr. 1 727. Oprócz dziel: Rabbinismus enucleatus; Compendium gram. hebraicae et chald.; Interpres cbraeo-chaldaeus, i dobrej gram. syryjskiej: Aditus Syriae reclusus, D. wydał wiele rozpraw, tyczących różnych kwestji dziejów i starożytności hebrajskich. Cf. Biogr. univcrselle t.Xp. 535.—2. Jan Traugot Leberecht, ur. 1 769 w Wejmarze, nauczyciel gimnazjalny tamże, r. 1798 rektor szkoły miejskiej w Jena, 1807 piofessor teologji, r. 1 837 tajny radca konsystorza, um. 1851. D. był zupełnym racjonalistą. Z pism jego wyliczamy: Lehrbuoh der Kirchengescliichte, Jena 1816, 2 t.; Hist. kość. w skróceniu, ib. 1824; Franz ljurkard, Weim. 1825; Theol. Encyklopadia, ib. 18 82; Uniuersalworterburch der theol. u. religionsgeschichtlichen Literatur, Łpz. 1837—43; Initio doctrinae patristicae, Jena 1839; Gesch. d. Trident. Concils, ib. 1846; wydał 6ichott’a, Authenticitat des can. Kvangeliums nach Mt., Lps. 1837. N.
Danzer Józef Melchjor, teolog i mechanik, ur. 1 7 39 w OberAybach pod Landshut. Będąc księdzem, czas wolny od zajęć swego powołania poświęcał fizyce i matematyce, został professorem tych przedmiotów w Straubing, a potom w Monachium; r. 1 7 79 był członkiem rady wychowania. Um. 10 Maja 1800, zaprowadziwszy kilka pożytecznych reform w planie nankowym w Bawarji. Jest wynalazcą pieców ekonomicznych, jakie w Niemczech nosiły jego nazwisko. Oprócz szkolnego podręcznika matematyki, zostawi! kilka prac teologicznych mniejszej wartości.
Dar. Wyraz ton w języku teologicznym oznacza nietylko to, co Bóg udziela bezpośrednio człowiekowi, jako łaskę nadprzyrodzoną (donum supernaturale), albo jeszcze w znaczeniu ściślejszem nadzwyczajne dary łaski, czyli tak zwane gratiae gratis datae, jako to dar czynienia cudów, dar języków i inne, które wylicza Apostoł I ad Corinth. c. 12. (“ob. Bierzmowanie i Dar duchowny); oznacza także wszelkie zdolności i własności, bądź fizyczne bądź moralne, jakie człowiek z natury swojej po-
Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 073.jpeg
Wystąpił problem z korektą tej strony.
