mowy, chybaby w czasach przed-Chrystusowych. To też przeciwnicy autentyczności Danielowej księgi, chociaż ją uznają za podłożoną (suppositus), nie później to podłożenie przypuszczają, jak w czasach machabejskich, za Antjocha Epifanesa (ok. r. 170 przed Chr.). Pierwszym przeciwnikiem proroctw Daniela był Porfirjusz. Ten z 15u swych ksiąg, przeciw chrześcjanizmowi pisanych (λόγοι κατὰ τῶν χριστιανῶν), jednę poświęcił D-wi. Dzieło Porfirjusza zaginęło, wiemy tylko ze św. Hieronima (Prolog. in Dan.) co zarzucał: Contra Danielem scripsit Porphyrius, nolens eum ab ipso, cujus inscriptus est nomine, esse compositum, sed a quodam, qui temporibus Antiochi, qui appellatus est Epiphanes, fuerit in Judaea, et non tam Danielem ventura dixisse, quam illum narrasse praeterita. Denique quidquid usque ad Antiochum dixerit, veram historiam continere; si quid autem ultra opinatus sit, quia futura nescierit, esse mentitum. Odpowiedzieli mu na te zarzuty: św. Hieronim (Com. in Dan.), Euzebjusz z Cezarei, Apollinarius, Methodius (Cf. Theodoret, Praef. in Dan.). Nie wiadomo, czy kto z chrześcjan występował później przeciw księdze D’a. W nowszych dopiero czasach zarzuty Porfirjusza odgrzał Spinoza (Tractat. theol. polit. c. 10.), a w racjonalistycznej szkole egzegetów i krytyków biblijnych przyjmują powszechnie, że Daniela księga nie jest autentyczną. Autorów takowych wylicza Danko (Historia revelation. div. I 489). W obronie zas autentyczności pisali protestanci: Hävernick (Neue Untersuchungen über d. Buch Daniel, Hamburg 1838; Commentar zu Dan. 1832; Handbuch d. hist.-krit. Einleitg. cz. II oddz. II, Erlang. 1844), J. B. Lüderwald (Die sechs ersten Capitel Daniels, Helmstädt 1787), Dereser (Die Propheten Ezech. u. D. erklärt, Frankfurt 1810), Rosenmüller (Scholia in Vet. Test. in Daniel. Lips. 1832), Hengstenberg (Beitrage... t. I. Die Authentie des Daniels, Berlin 1831), Auberlen (Der Proph. Daniel... Basel 1857), Zündel (Krit. Untersuchung. üb. d. Verfassungszeit d. B. Daniel, ib. 1861), Delitzsch (w Herzog’a, Real-Encyclop. art. Daniel), Keil (Einleitung s. 444) i in.; katolicy w Introdukcjach (ob.), zwłaszcza Jahn (ob.), Hug (w Zeitschrift f. d. Erzbisth. Freiburg, 1832 zesz. 6), Scholz (Einleitg t. III §. 155 — 171; cf. I §. 74 i. n.). Cf. Speil, De libri Danielis authentia, Oppolii 1860. Nadmienić tu wypada, że protestanccy krytycy, broniąc autentyczności D’a, deuterokanonicznych jego części nie uznają dla tego, że nie ma ich w tekście hebrajskim. Ponieważ tu mowa o autentyczności oryginału księgi Danielowej, musimy przeto osobno traktować części protokanoniczne, a osobno deuterokanoniczne. §. 15. O autentyczności części protokanonicznych (12u pierwszych rozdziałów, bez modlitwy Azarjasza i pieśni 3 młodzieńców). Zaznaczyć musimy, że ani Porfirjusz, ani późniejsi racjonaliści nie przytaczają żadnego pozytywnego świadecwa, któreby rzeczywiście dowodziło, że księga D’a jest podłożona. Dowodzenia ich są albo tylko gołosłownemi przeczeniami, albo opierają się na wywodach filologicznych, albo na trudnościach historycznych, a najwięcej pochodzą ztąd, że cuda i proroctwa są rzeczą niemożliwą. Przeciw gołosłownym przeczeniom postawiliśmy (§ 13) świadectwa dowodzące: że D. był znanym za czasów Ezechiela, że księga D’a ożywała powagi w czasach przedmachabejskich, że Chrystus i Apostołowie prorockie natchnienie D’wi przyznają. Co do wywodów filologicznych i historycznych wykażemy (§ 20), że one są żadnemi i że filologja i historja, o ile są znane i naukowo pewne, nietylko nie mogą nic twierdzić przeciw
