stała droga chrystjanizmowi do Danji. Ebbon, arcybp z Reims, brat mleczny cesarza Ludwika, r. 823 udał się do Danji, celem nawrócenia tego narodu; przybył tam w podwójnym charakterze: jako poseł dworu frankońskiego i pełnomocnik Stolicy św. Tegoż roku część Duńczyków przyjęła już chrześcjanizm. Przybycie Haralda, króla duńskiego, r. 826 do Ingelheim na dwór frankoński jeszcze większe obudziło nadzieje. Nie tylko bowiem Harald, wraz z żoną swoją, synem i orszakiem całym przyjął chrzest, lecz nadto zabrał ze sobą do Danji ś. Ansgarego (ob.), który przez 40 lat z niezmordowaną gorliwością pracował nad nawróceniem Duńczyków i Szwedów. Jednakże obyczaje Duńczyków długo przeszkadzały zbawiennemu wpływowi chrystjanizmu. Rozzuchwaleni wewnętrznemi niezgodami wynikłemi w królestwie Franków za panowania Ludwika Pobożnego, powrócili Duńczycy do ulubionego korsarstwa, napadli północne granice Francji, szerzyli spustoszenie aż pod Paryż, wdzierali się do Lotaryngji aż do Trewiru, wtargnęli do Niemiec i do Anglji, którą na jakiś czas zagarnęli pod swoje panowanie. To życie korsarskie, zamiłowanie do wypraw awanturniczych, ustawiczne walki domowe rodzin panujących, a ubiegających się o tron, w czasie których na przemiany to Duńczycy, to Szwedzi, to Norwegczykowie brali górę, tamowały postęp prac ewangelicznych, a często nawet do gruntu burzyły powstający tam Kościół. Łatwo więc pojąć, że wiele lat upłynęło, nim chrystjanizm przyjął się stale w tym narodzie. Potrzeba było całej grozy dzielnego cesarza niemieckiego Henryka I Ptasznika, ażeby Unni, arcybp bremeński, mógł bez przeszkody opowiadać Ewangelję pomiędzy Duńczykami. Około r. 948 założono kilka stolic biskupich: Szlezwig, Ripen (v. Ribe) i Aarhuus należały do pierwszych. Pierwszym biskupem Szlezwigu był Poppo, misjonarz niemiecki. Otton I, jako protektor Kościoła, dzielnie popierał tam sprawę wiary. Jednakże dopiero za Kanuta W. (ob.) stanowczo zapanował w Danji chrystjanizmu. Matka jego, a siostra Bolesława Chrobrego, kr. polskiego, zaszczepiła w nim miłość dla religji Chrystusowej: wszystko też co mógł, czynił dla jej szerzenia. Zdobywszy Anglję, wysłał z niej wielu księży do Danji; r. 1027 odbył pielgrzymkę do Rzymu, pragnąc ściślej złączyć królestwo swoje ze Stolicą św.; założył dwa nowe biskupstwa: Odensee (wyspa Fionja) i Roëskilde (wyspa Seeland); budował swoim kosztem klasztory i plebanje. Tym sposobem w całym kraju mnożyły się ogniska, z których płynęło światło nauki chrześcjańskiej. A chociaż w późniejszych wojnach zniszczono wiele klasztorów i domów kościelnych, król Sven II (od r. 1064) nietylko je odbudował, ale i nowe stawiał, i liczbę biskupstw powiększył przez założenie nowych w Wiborgu, Wendsyssel (z stolicą Hjöring), Lund (Londinum Danorum) i Dalby (to ostatnie miało tylko jednego bpa Egino, który djecezję swoją przyłączył do Lund). Dzięki staraniom tego króla i działaniu metropolity Adalberta z Bremy, oraz Papieża Grzegorza VII, Kościół w Danji ostatecznie został uorganizowany. Odtąd Danja posiadała 7 bpstw. Za panowania ś. Kanuta biskupi wraz z członkami rodziny królewskiej, stanowili pierwszy stan państwa. Skoro zaś Danja wyrobiła sobie poważne znaczenie polityczne, otrzymała od Stolicy Apostolskiej uwolnienie swej hierarchji kościelnej z pod władzy metropolitalnej Hamburga-Bremy, a Lund r. 1104 został jej stolicą metropolitalną. — 2. Pomiędzy r. 1526 a 1536, za królów Chrystjana II, Fryderyka I i Chrystjana III, protestantyzm wprowadzony został do Da-
