Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 019.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
11
Damalewicz.

kanoników lateraneńskich, a jakkolwiek protektor jego, już wtedy prymas, Łubieński, sprzeciwiał się pierwiastkowo zamiarowi temu, jednakże wreszcie przychylił się do życzeń D'a, i ten we Wrześniu 1642 wstąpił do nowicjatu kanoników w Kłodawie, po czém niezadługo wykonał profesję. Prymas Łubieński wyjednał u opata kanoników regularnych w Wrocławiu, pod którego juryzdykcją zostawali kanonicy kaliscy, że D'a zaliczył do zgromadzenia kaliskiego; jednocześnie zamianowany był koadjutorem Szymona Żubera, przełożonego kanoników kaliskich, człowieka naówczas chorego i zgrzybiałego starca. R. 1645 reprezentował D. archidjecezję gnieźn. na sławnym zjeździe religijnym z różnowiercami, odbytym w Toruniu, a znanym w historji p. n. Colloquium charitativum. W czasie pełnienia obowiązków koadjutorskich, D. odbył kilka podróży do miast włoskich na kapituły lateraneńczyków i do Rzymu, gdzie robił notaty w archiwach do zamierzonych przez siebie prac historycznych. Po śmierci Żubera, lateraneńczycy kaliscy na kapitule odbytej d. 28 Maja 1649 obrali D'a swoim przełożonym, a obiór ten prymas Łubieński potwierdził. W tymże roku wydał D. drugie ważne dzieło p. t.: Series Archiepiscoporum Gnesnensium atque res gestae, e vetustis antiquitatum ruderibus collectae etc. (w Warsz. druk Piotra Elerta 1649 in-4 stron liczb. 406, nadto 7 kart na początku i jedna na końcu), Te żywoty arcybiskupów gnieźnieńskich przypisał D. Łubieńskiemu, do którego rządów bijografje ich doprowadził. Prócz obowiązków przełożonego kanoników kaliskich, sprawował D. jeszcze od czasów kapłaństwa świeckiego urząd cenzora ksiąg, a już jako przełożony, urząd oficjała foralnego konsystorza arcybiskupiego. W r. następnym, po wydrukowaniu dzieła jak wyżej, D. wydał i swemi dopiskami objaśnił historję kościoła jędrzejowskiego, napisaną przez ks. Aleksandra Macieja Rudzkiego, prob. jędrzejow., p. t.: Lux Ecclesiae Andreoviensis S. Catharinae (Rzym 1650 w druk. Michała Cortelliniego). W czasie gdy prymas Łubieński zakończył życie (28 Sierp. 1652 r.), D. znajdował się we Włoszech, gdzie wydał ustawy kanoników lateraneńskich swego domu kaliskiego, p. t.: Constitutiones Canonicorum Regularium Lateranensium Domus Calissiensis S. Nicolai olim jussu p. m. Vincentii Coti... archieppi conditae, nunc autem auctoritate Andrae Comitis a Leszno... archieppi recognitae (w Rzymie, w drukarni Kamery Apostolsk. r. 1655). Przeździecki (Wiadom. bibliogr. o rękopism. polsk. str. 85) podaje, że w bibljotece Ottobonich w Rzymie jest dzieło D’a p. t.: Sapientia sive orbis desiderium Christi Domini Salvatoris in expectatione partus Gloriosae Virginis Deiparae, in Ecclesia Polonorum. (Rzym, 1652, druk Jakóba Pheia). Widać, że D. wydał tę książkę w czasie wspomnianej wyżej bytności swojej we Włoszech. W latach nieszczęśliwej dla kraju wojny szwedzkiej, która niemało przyczyniła przykrości konwentowi kaliskiemu, napisał D. po łacinie historję kolegjaty w Łasku, p. t. Maria Gratiarum, sive sacra Deiparae Virginis Imago, in collegiata Lascensi frequentatione populorum celebris etc. an. 1663. Praca ta niedokończona pozostała się w rękopiśmie i przeszła z czasem do bibljoteki Załuskich; miał ją w swem ręku niedawno Mikołaj Malinowski (ob. wydane przez niego. Stanisława Łaskiego wdy sieradz. Prace naukowe... Wilno, 1864; wstępu s. XII). Ze zgonem prymasa Łubieńskiego zgasła dla D'a gwiazda pomyślności. Między przełożonym a lateraneńczykami rodziła się coraz większa niechęć, zwłaszcza iż D. silił się ich ujmować w karby reguł zakonnych. Powstały więc