od zał. Rz. (ob. wyżej str. 325), podczas narodzenia Chrystusowego. Powyższa historja Cyryna wcale nie stoi w sprzeczności z opowiadaniem ś. Łukasza (2, 2): Αύτη ή άπογραΦή πρώτη έγένετο ήγεμονεύοντος τής Συριάς Κυρείνου. Widzieliśmy przykłady (ob. wyżej str. 333), gdzie πρωτος, πρωτη znaczy to samo, co wprzód, przed, łac. prius. Powyższy więc tekst ś. Łukasza może znaczyć: Ten zaś popis był pierwszym za rządów Cyryna w Syrji; albo, jeżeli weźmiemy πρωτη ηγεμονευοντος w podobném znaczeniu, jak πρωτος μου, można tłumaczyć: Ten zaś popis był pierwej niż Cyryn rządził Syrją. W tym ostatnim razie historja Cyryna najzupełniej się zgadza z notatką ś. Łukasza, bo popis powszechny był r. 749, a Cyryn nastał do Syrji r. 750. Lecz Cyryn był tylko nominalnym legatem Syrji, obowiązki bowiem rektora juventutis przy Kajuszu go zatrzymywały w Rzymie. Varus, — którego widzieliśmy na poprzedniej liście, między legatami Syrji, i czego nawet dowodzą monety antiochejskie, bite z jego imieniem w latach 748—750 (ap. Eckhel, Doctrina nummor. III 275), t. j. z lat 25—27 od bitwy pod Actium, — był wprawdzie w Syrji, jak o tem wiemy z Józefa Flawjusza (Ant. l. 17), lecz Flawjusz go nie nazywa ήγεμων, coby odpowiadało tytułowi legatus Augusti pro praetore, tylko στρατηγς, naczelnik zbrojnej siły w prowincji Syrji. U Tacyta nazywa się on „Syriam obtinens,“ lecz i o tém wyrażeniu nie można powiedzieć, żeby ono znaczyło to samo, co Legatus pro praetore. Sabinus zaś, cesarski prokurator (έπίτροπος) w Judei, po śmierci Heroda występuje zupełnie niezależnie względem Varusa, tak, iż gdy Varus przybył do Jerozolimy na uśmierzenie rozruchów, Sabinus opuścił to miasto, żeby się nie spotkać z Varusem (Jos. Flavius op. c. l. 17 c. 12). Takiej zaś niesubordynacji nie mógłby się dopuścić Sabinus, gdyby Varus był legatem Syrji, bo wtedy Sabinus musiałby mu we wszystkiém ulegać. Ztąd wnosić można, że Sabinus od kogo innego był delegowanym, nie od Varusa. Tym zaś innym był prawdopodobnie nasz Cyryn. Że C. mógł być legatem Syrji, a pomimo to zostawać w Rzymie, na to mamy przykłady. Tak był Aelius Lamia, mianowany przez Tyberjusza rządcą Syrji, lecz musiał pozostać w Rzymie (Tacit. Annal. VI 27). Nieobecny w prowincji swej legat mógł nią zarządzać per legatos et adiutores suos (Suetonius, Vitae Caes., Tiber. c. 63). C. właśnie dla tego, że był przewodnikiem młodego Kajusza, musiał pozostać w Rzymie. Kajusz zaś w r. 749 otrzymał togam virilem, konsulat i imperium proconsulare orientis, ale nie wyjechał na wschód i dowództwa nad wojskiem nie otrzymał. A że August chciał, aby wnuk jego zdobył sobie sławę wojenną, z tej przyczyny potrzeba było, żeby rector juventutis młodego Kajusza posiadał dowództwo. Właśnie prowincja Syrji była do tego celu najodpowiedniejszą: w niej August legatum pro praetore semper imposuit, addito trium legionum praesidio, ut, quidquid terrarum ab Aegypti confiniis ad Armeniam usque longo terrarum spatio protendebatur, in officio contineret (Tacit. Annal. l. 3 ad an. 774), ztąd legat syryjski posiadał najwyższą władzę wojskową armji nad Eufratem. Że już podczas śmierci Heroda Cyryn był legatem Syrji, możemy wnosić nietylko z powyższego nieporozumienia między Sabinusem a Varusem, ale nadto z następującej okoliczności: r. 750 do rozpatrzenia w Rzymie testamentu Heroda August zamianował komisję, na czele której był 13-letni Kąjusz (Jos. Flav. Ant. l. 17, c. 12.); oczywiście, że wtedy musiał być przy nim Cyryn, zkąd znów wno-
