Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 333.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
323
Chronologja biblijna.

P. czerpał wiadomości o życiu P. Jezusa) podaje tylko ogólnikowo, że podczas swego chrztu miał P. Jezus lat „jakoby 30“. Jeżeli więc ten Ewangelista nie określił dokładnie liczby lat P. Jezusa, trudno nam to dziś uczynić. Opierając się tylko na wskazówkach ewangelicznych, na pomnikach historji świeckiej i posiłkując się obliczeniami astronomicznemi, możemy wybierać między liczbami 30 do 40 przeszło, jako ogólną liczbę lat Chrystusowych. W I wieku, zdaje się, że kwestja tychże lat nie obudzała żadnego interesu, tém bardziej, że sprawdzenie było łatwe. Dopiero w półowie II w. Walentyn (ob.) zaczął w owych „jakoby 30“ latach, upatrywać dowód za swoją liczbą 30 eonów, mających według niego stanowić pełność bóstwa. Utrzymywał on, że P. Jezus po chrzcie swoim, z rąk Jana Chrz., nauczał tylko przez jeden rok, bo napisano u Izaj. 61, 2, abym opowiadał rok ubłagalny Bogu. Przeciw niemu wystąpił ś. Ireneusz (Adv. haer. II 22), utrzymując, że P. Jezus żył prawie 50 lat. Dowodzenie swoje ś. Ireneusz opierał na Joan. 8, 57 (50 annos nondum habes, mówili żydzi do P. Jezusa) i na świadectwie tych, którzy słuchali ś. Jana i innych Apostołów, a którzy żyli jeszcze za ś. Ireneusza. Jednakże liczba przez niego podana mało miała zwolenników. Inni Ojcowie śś. i pisarze kościelni, poczynając także od II w., nietylko datę chrztu, ale i Męki P. Jezusa kładli w 15 r. Tyberjusza (Clemens Alex. Stromat. I 21), kiedy konsulami byli Rubellius Geminus i Fusius Geminus (Tertulian, Adv. Jud. c. 8; Lactantius, Divin. instit. IV 10; Sulp. Sever. Histor. sac. I 27 i in.), i naznaczali P. Jezusowi 30 v. 31 lat życia. Według ich zdania, Nar. Chr. wypadałoby w 751, a Męka w 782 r. od zał. Rz., t. j. w r. 2 przed nasz. er. i w 29 er. chrz. W V w. niemniej były podzielone zdania, bo, jak mówi ś. Augustyn (De doctr. chr. II 28), z powodu, że niewiadomo za jakich konsulów przypadła Męka Chr., niektórzy błędnie utrzymywali, jakoby P. Jezus był ukrzyż. w 46 r. swego życia. Więc i ś. Augustyn uważa taką liczbę za błędną. Według ś. Chryzostoma (Homil. 55 in Joan. 8, 48; Hom. 34 in Joan. c. 8), ostatni rok życia Chryst. był bliższym liczby 30, niż 40; zatém przyznawałby ok. 37 lat. W VI w. Djonizy Mały (Exiguus) ustanowił datę Nar. Chr. d. 25 Grud., na 6 dni przed 1 r. ery chrz., a datę Męki w 33-im (od zał. Rz. 752—786). Za tą datą poszli następni pisarze aż do XVII w. Niektórzy po Djonizym, jak np. Sigebertus Gemblacensis, chcieli tę datę poprawić, lecz błędnie dodawali 12 lat do ery chrz., a przez to o 10 przynajmniej lat cofali Nar. i Mękę Chr. Inne opinje pod tym względem wylicza Mémain (Études chronologique pour l’hist de N. S. Jes. Chr., Paris 1867 p. V ch. 1). Pominąwszy tych kilku średniowiecznych kronikarzy, inni przyjmowali obliczenie Djonizjusza Małego. Dopiero w XVII w. Pagi (Critica Annal. Baronii t. I s. 7) i kard. Noris (De nummo Herodis Antipae; Cenotaphia Pisana II 6, 16; Operum t. II i III) wykazali, że P. Jezus nie mógł się narodzić w r. przez Djonizjusza naznaczonym. Od tego czasu chronologowie porzucili djonizjuszowe daty o Nar. i Męce Chr., chociaż pozostają przy erze przez Djonizjusza obliczonej, i lata dziś, jak dawniej, liczą się nie od roku, w którym P. Jezus rzeczywiście się narodził, ale od 1 Stycz. 4714 r. okresu jul. Dziś tylko pod tym jednym względem panuje między chronologami zgoda prawie powszechna, że Djonizy fałszywie zaczął erę chrześcjańską w 4714 okresu jul. Lecz kiedy należy rzeczywiście zacząć? na to nie ma