w Charenton, blizko Paryża, wydali słynną swą decyzję takiej treści: „Ponieważ wyznawcy augsburscy zgadzają się z innymi reformowanymi we wszystkich zasadniczych punktach prawdziwej religji i wolni są w swych obrzędach od wszelkiego bałwochwalstwa i zabobonu, przeto członkom rzeczonego wyznania, uczęszczającym na nasze święte zebrania, w duchu miłości i łagodności, i życzącym sobie wnijść w skład naszego kościoła, ma być, bez jakiegokolwiek poprzednio wyprzysięgania się, dozwolonem przystępować z nami do Stołu świętego, zawierać małżeństwa z naszymi współwyznawcami, trzymać do chrztu dzieci, w którym to ostatnim razie mają dać uroczyste zapewnienie, iż nie będą ani wprost, ani ubocznie wpajać w dzieci uprzedzeń przeciwko naszej nauce, lecz tylko z temi obznajmiać je artykułami wiary, które obustronnie są przyjęte“. Oczywiście, tak dziwna deklaracja nie mogła uniknąć różnorodnych krytyk. Katoliccy misjonarze przedewszystkiém chcieli z tego skorzystać i stawiali kalwinistom zarzut: „Luteranie wierzą, podobnie jak katolicy, w rzeczywistą obecność Pańską w Wieczerzy, jeżeli przeto wy, reformowani, możecie się łączyć w tym względzie z luteranami, czemuż z katolikami się nie połączycie? Jeśli nauka luterska o Eucharystji nie jest dla was zgorszeniem, dla czegóż odrzucacie naukę katolicką?“ Inni wytykali im, iż swoją decyzją synodalną przyznali się do złej wiary w potępianiu nauki katolickiej: mówili bowiem teraz, że nauka o rzeczywistej obecności Chrystusa w Eucharystji nie jest szkodliwą zbawieniu, a poprzednio ta sama nauka była u nich okrzyczana jako zatruta, cielesna, zwierzęca, arcybarbarzyńska. Z tego też punktu episkopat francuzki zaskarżył uchwałę szarentońską przed Ludwikiem XIII r. 1635. Dallaeus bronił synodu w swej Apologia pro Ecclesiis reformatis, Genevae 1677. Bossuet surowo krytykował decyzje tegoż synodu w swojej Histoire des variations, II ks. 14. Między protestantami nawet znaleźli się niechętni temu synodowi i wielu uczonych luterskich w Niemczech ułożyło propozycję przeciwną, mianowicie, że luteranin nie może z czystém sumieniem wchodzić w uczestnictwo religijne z kalwinistami, zwłaszcza co się tyczy nauki o Eucharystji. Tak uczył Tomasz Ittig (Dissert. de synodi carentonensis indulgentia erga lutheranos); Cf. Aymon, Tous les synodes nationaux des églises reformés en France, II 500, la Haye 1710. (Hefele).
Charkiewicz Juwenalis, bernardyn, lektor teologji w Wilnie i Nieświeżu, później prowincjał litewski. Napisał: 1) Przewodnik do ojczyzny niebieskiej, zawierający w sobie reguły trzeciego zakonu ojca św. Franciszka braci pokutujących, Wilno 1772 in-4; 2) Djarjusz podróży z Wilna do Walencji, później do Włoch i napowrót do Wilna (druk. w Dziejach Dobroczyn., Wilno 1822 i 1823); 3) Kazań kilka umieszczonych w Wyborze najprzedniejszych w metropolji wileńskiej kaznodziejów, Wilno 1761.
Charlevoix (czyt. Szarlvoa) Piotr Franciszek-Ksawery de, jezuita, ur. w St-Quentin 1682, wykładał humaniora i filozofję; 1720—1722 był na misjach w Kanadzie, potém przez 20 lat współpracownikiem pisma Mémoires de Trévoux; † 1761 r. Zostawił kilka dzieł do historji Kościoła w krajach zamorskich, a mianowicie: w Japonji (Hist. de l’etablissement, des progrés et de la décadance du christ. dans l’emp. du Japon, Rouen 1715 3 v., Liège 1855 2 v., i Hist. et descript. générale du Japon, Paris 1736 2 v. 4, ib. 1754 6 v. 12); na wyspie St-Domingo (Hist. de l’isle Espagnole ou de S. D., Paris 1730—31 2 v. in-4, dzieło zebrane
