lemizował przeciwko protestantyzmowi. Um. 1781 r. Główniejsze jego dzieła są: 1) Britania sancta, 2 t. in 4-o 1745; 2) Katolik objaśniony o sakramentach, ofiarze i ceremonjach Kościoła (The catholic christian instructed in the sacraments etc.), jest to odpowiedź np. głośne dzieło Congersa Middleton’a p. t. Zgodność pomiędzy papizmem a poganizmem (Conformity between popery and paganism); 3) Historję osób, które od 1577 do 1688 cierpiały w Anglji za wiarę (Memoirs of missionary priests and others who suffered on account of their religion); 4) Papista źle przedstawiony i przedstawiony jak należy (Papist misrepresented and represented).
Chalons (czyt. Szalą). 1. nad Saoną, łac. Cabillo, v. Cabillonum v. Cabillodunum, m. w Burgundji (departament Saône et Loire). Biskup (pierwszy ok. r. 346 v. 470) był sufraganem metropolity lugduńskiego. W wiekach średnich odbyło się tu wiele synodów: r. 579 (Mansi, Concil. 9, 919), r. 603 (ib. 10, 493), r. 650 (ib. 1189), 813 (ib. 14, 191), 839 (ib. 767), 873 (ib. 17, 275), 875 (ib. 299), 886 (ib. 18, 49), 887 (ib. 51), 894 (ib. 127), 915 (ib. 325), 1056 (ib. 19, 843), 1063 (ib. 1025), 1072 (ib. 20, 47), 1073 (ib. 391). Najsłynniejszym był synod z r. 813 (d. 10 Maja), na którym postanowiono kilkanaście kanonów dla reformy duchowieństwa i świeckich urzędników cesarskich. Ob. Hefele, Conciliengesch. § 414. Djecezja ta w skutek konkordatu z r. 1801 zniesioną została, a terytorjum jej wcielone do djecezji sąsiednich. Ostatni bp Jan Chrz. de Chilleau (konsekrowany 30 Grud. 1781) zrezygnował r. 1801 i † w Tours 26 Listop. 1824. Gams, Series ep. s. 532 cf. 477. — 2. nad Marną, łac. Catalaunum, w hrabstwie Szampanji (dep. Marne). Pierwszym bpem był tu Memmius, którego wyświęcenie jedni przypisują ś. Piotrowi, inni go mieszczą ok. r. 290. Bp katalauński był sufraganem metropolity reimskiego. Historję tej djecezji opisał Ed. de Barthelémy, Diocése ancienne de Ch. sur M., Chaumont 1861 2 v. Cf. Gams s. 534.
Chamard Franciszek, benedyktyn, ur. w Cholet, djec. Anjou, d. 16 Kwiet. 1828; profesję zakonną wykonał 15 Sierp. 1856 r. w opactwie ś. Marcina w Liguge (Locogiacum). Opisał żywoty świątobliwych Andegaweńczyków (Les saints personnages de l’Anjou, Angers 1868 3 t.) i Hist. du diocèse du Poitiers (ma wyjść dopiero). Album Benedictinum ed. Ed. Hipelius 1869. X. W. K.
Chamillart, v. Chamillard (czyt. Szamillar) Stefan, jezuita, gorliwy kaznodzieja, archeolog, ur. w Bourges 1656, † w Paryżu 1730 r. Oprócz rozpraw z numizmatyki, wydal i komentarzem objaśnił Aurelii Prudentii Clementis Opera, Paris 1687 4-0. Dzieło to wchodzi do składu klasyków wydanych ad usum delphini. X. W. K.
Chamos, hebr. Kemosz, v. Kamos. Na odkrytym r. 1869 pomniku Mezy (ob.), Chamos występuje jako naczelne bóstwo Moabitów. Meza wystawił mu ołtarz na podziękowanie za zwycięztwo nad królem izraelskim i „dla uweselenia oczu Chamosa i Moaba zabił wszystko (co było) wewnątrz murów“ zdobytego przezeń miasta izraels. Również i Biblja wystawia Chamosa jako głównego bożka Moabitów, a tych ostatnich nazywa „ludem Chamosa.“ Num. 21, 29. Jerem. 48, 46. Cf. Jud. 11, 24. Salomon wystawił ołtarz Ch. „na górze, która jest przeciw Jerozolimie po prawej (wschodniej) stronie“ (III Reg. 11, 7. Cf. 23, 13), t. j. na górze Oliwnej, która z tego powodu nazywała się „górą obrażenia.“ Że zaś Balak, król moabicki, idących do Palestyny Izraelitów, za radą Balaama (ob.) starał
