prawdopodobnie taki sam, jak Walentyn później przyznawał swojemu demiurgowi. Architekt świata wypełniał odtąd z wiedzą, jak dotąd bezwiednie, wolę najwyższego Boga, ludzie też byli mu posłusznymi, nie jako najwyższemu Panu, lecz jako potędze, przez którą jedynie mogli zawiązać stosunki z wyższemi rzędami duchów, a przez nie z Bogiem najwyższym. Mmiemanie takie znajdujemy już między błędami Kolosseńczyków (ad Colos. II 14—23): odpowiada ono najlepiej duchowi nauki C-a. Co się tyczy chiljazmu C-a, Kajusz (u Euzebjusza, Hist. Eccl. l. III c. 28) równie jak Teodoret (l. II c. 3.) mówią, iż Cerynt w „Objawieniu“ swojém, jakie sam ułożył, podszywając je pod imię jednego z Apostołów, przepowiada o królestwie w Jerozolimie, gdzie ludzie mają przepędzić lat tysiąc wśród godowych rozkoszy i ofiar radosnych. Podług Ireneusza, miał św. Jan swoją Ewangelję napisać przeciwko heretykom, między którymi był i C. Zwolennicy tego heretyka nazywali się ćeryntjanami, a także i meryntjanami. Według św. Epifanjusza, mieli oni swoją Ewangielję, odpowiadającą naszej Ewangelji św. Mateusza, w której jednak brakowało pierwszych rozdziałów. Było to zapewne Evangelium secundum Hebraeos, tak przynajmniej twierdzi Philastrius (Libr. de Haer. c. 36). Odrzucali ci heretycy Listy św. Pawła, dla tego że by przeciwnym obrzezaniu; sami zaś uważali je za niezbędne, opierając się między innemi na przyk ładzie Chrystusa. Cf. Massuet, Dissertationes praeviae, VI; Hilger, Kritische Darstellung der Häresien, 1 t. 1 cz.; Schmidt, Cerinth, der judaisirende Gnostiker, w jego Bibliothek für Kritik und Exegese des N. T. 1, 18. (Werner).
Cesari Antoni, ur. 1760 w Weronie, filipin, znakomity badacz językowy, członek prawie wszystkich europejskich akademji, um. r. 1828 w Rawennie. Oprócz włoskiego słownika della Crusca, Ver. 1806, 6 t., pisał wiele dzieł lingwistycznych i wydał dzieła wielu dawniejszych pisarzy. Życiorysy jego pisali: Manuzzi (Floren. 1829), Bonfanti (Verona 1832) i Azzochi (Rzym 1836).
Cesaris Anioł Gabrjel de, jezuita włoski, astronom, ur. 30 Paźdz. 1749 r., pracował w kolegjach prowincji medjolańskiej. Po zniesieniu jezuitów, był dyrektorem obserwatorjum medjolańskiego; wydawał Ephemerides astronomicas od r. 1775—1802; pracował nad mapą Lombardji; † 18 Kwiet. 1832 r.
Cetti Franciszek, naturalista, ur. w Como 9 Sierp. 1726, wstąpił do jezuitów 1742 r. Na żądanie króla sardyńskiego udał się do Sardynji; był profesorem filozofji i historji naturalnej. Um. w Sassari po r. 1777. Pozostawił kilka pism w języku włoskim, odnoszących się do historji naturalnej wyspy Sardynji. Cf. De Backer, Biblioth. X. W. K.
Ceva. 1. Tomasz, poeta i matematyk, ur. w Medjolanie 20 Gr. 1648, jezuita od r. 1663; † 3 Lut. 1737. Wynalazł narzędzie do dzielenia kąta na równe części. Wynalazek ten ogłosił 1695 r. (w Instrumentum pro sectione cujuscumque anguli rectilinei in partes quotcunque aequales, Mediolani 4-o). Lhopital ogłosił je także w Traité analytique des sections coniques, Paris 1707, nie wymieniwszy pierwszego wynalazcy; co jednak jest winą wydawców, którzy już po śmierci Lhopitala wydawali jego Traité anal. Bardzo jest ceniony poemat jego Jesus Puer (Me-
