Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 208.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
196
Cepari. — Cerda.

Cepari’ego dwa ostatnie żywoty (Vie de Ste Française Romaine... avec son Traité de l’Enfer, Clermont-Ferrand 1841; 2 v. Vie de St. Marie Magd. de Pazzi, ib. 1846 2 v., 1854, 1860, 1861, 1862). Cf. Bolland. 21 Jun. i 25 Maii.

Cerastes, hebr. szfifon (Gen 49, 17), u późniejszych pisarzy cefa (Isai 14, 29), częściej cifeoni (Prov. 23, 32. Isai 11, 8. 59, 5); Wulgata raz tylko (w Gen. l. c.) tłumaczy cerastes, w innych miejscach regulus.; 70 opuścili ten wyraz w Gen. l. c., a zamiast: coluber in via, cerastes in semita, przełożyli: wąż na drodze, zaczajony na ścieżce; zresztą tłumaczą przez ἀσπίς (Isai 11, 8. 14, 29), βασιλίσκος; (Isai. 59, 5) i κεράστης (Prov. 23, 32. W przekładzie Wujka: Prov. l. c. żmija, w Gen. l. c. tak samo, a we wszystkich miejscach Izajasza: bazyliszek). Według powszechnego rozumienia ma to być żmija rogata (Coluber cornutus, v. Coluber cerastes), znana pod nazwą bazyliszka (βασιλισκος, regulus) u Greków i Rzymian, o której bajecznie mniemano, że samém spojrzeniem zabija swoją ofiarę. Żmija ta ma się jeszcze znajdować w Egipcie i na Synaickim półwyspie: jest koloru brunatno-żółtego z wierzchu, od grzbietu do końca ogona nacentkowana brunatnemi plamami. Na spłaszczonym łbie nie ma żadnych plam, pod spodem jest pięknego koloru perłowego, ogon wpada w kolor żółty. Nad każdą z górnych powiek wznosi się sztywny rożek, przy osadzie obwiedziony podobnym do korony pierścieniem z łuski. Z powodu zapewne tego pierścienia nazwaną została ta żmija królewską (basiliskos). Ze szczęki górnej wystają dwa zęby z pęcherzykami jad zawierającemi, a że dolna szczęka jest węższą od górnej, przeto zęby wspomniane pozostają bez żadnej osłony. W Egipcie mają tego bazyliszka za bardzo niebezpiecznego: od ukąszenia bowiem jego podobno człowiek, a nawet wielbłąd, w godzinę umiera. Długość jego dochodzi do półtory stopy, grubość na cal blizko. Na ofiarę swoją zaczaja się w jamach i na ścieżkach. W Palestynie i Syrji są podobnego nieco koloru węże (el-bachah), t. j. dmuchające, syczące, z ciemno-brunatnemi centkami na łbie, długie 3—3½, stóp, cienkie jak mały palec, lecz nie kąsają, tylko wypluwają swój jad na nadchodzącego nieprzyjaciela. Ob. Furrer w Bibel-Lexicon, wyd. D. Daniel Schenkel. X. W. K.

Cerceau Jan Antoni du, znakomity poeta, ur. w Paryżu 12 Listopada 1670; nauki odbywał u jezuitów i do nich wstąpił 1688 r., zdolny pedagog. Był guwernerem młodego Ludwika Franc. Bourbon, księcia Conti. Rodzice długo nie pozwalali młodzieńcowi brać broni do ręki, a gdy dostał w końcu od nich pożądaną strzelbę, bawiąc się nieostrożnie, zabił swego guwernera 1730 r. C. w poezjach łacińskich naśladował Wirgiljusza i Terencjusza. Pisał po franc. i łac. Do piękniejszych łacińskich należą: Balthasar, paraphrasis poetica in cap. V Danielis (Rotomagi 1695); parafraza pieśni Dies irae, psalmów niektórych; Filius prodigus; Omnia vanitas praeter amare Deum etc. w jego Carmina (Paris 1705, 12-o). O poezjach jego franc. i innych pismach, ob. De Backer, Biblioth. d. écriv. d. l. comp. d. J. 2-e ed. I 1165. X. W. K.

Cerda de la. 1. Jan Ludwik, filolog, jezuita, ur. w Toledo ok. r. 1560, † w Madrycie 1643. Wydał i komentarzem objaśnił P. Virgilli Maronis Bucolica et Georgica (Madriti 1608), Aeneidos ll. VI (ib. 1613), lib. VII—XII (Lugduni 1617 f.) i Q. Septimii Florentis Tertuliani Opera (Paris 1624—30 2 v. f.). Grammaticae Institutiones ułożone