Cecco (czyt. Czekko, zdrobniałe z Francesco) d’Ascoli, właściwie Franciszek Stabili, ur. w Ascoli ok. r. 1257. Większą część życia przepędził we Florencji oddany astrologji i magji; uczył także astrologji w Bolonji (1322—1325). Pozostawił dwa dzieła: poemat pod tytułem: Acerba (od łacińskiego acervus — kupa, zbiór), drukow. w Wenecji 1476, i traktat o Sferze; astrologja i magja stanowią treść tych dzieł, bez żadnej dziś wartości. Jako najzaciętszy nieprzyjaciel Danta (ob.), nieraz przeciw niemu gwałtownie powstawał, mianowicie zbijał naukę jego (właściwie naukę Kościoła) o wolnej woli. Cecco bowiem, chcąc odnowić nauki, a przez nie i życie człowieka religijne, moralne i umysłowe, za podstawę brał fatalizm. Wszystkiém podług niego na świecie rządzi ślepe przeznaczenie, które można odgadnąć, a zatem wszystko z góry przewidzieć, badając niebo i gwiazdy, czyli przez astrologję. Życie ludzi zależy od konstelacji tak dalece, iż Chrystus był ubogim dla tego, że się urodził pod taką konstelacją; antychryst zaś będzie bogatym dla tego, że się urodzi pod inną konstelacją. Zachęcał do różnych praktyk czarodziejskich, a mianowicie uczył, że za pomocą czarów, przy wpływie pewnych konstelacji, można zmusić złe duchy do działania cudów. Inkwizycja zabroniła mu głosić błędnych tych nauk, w istocie których tkwiło niedowiarstwo. Cecco zobowiązał się do tego uroczystą przysięgą. Gdy jednak począł znowu głosić dawne błędy i rozszerzać swe dzieła, został przez władzę świecką jako krzywoprzysięzca uwięziony i przez Inkwizycję osądzony jako heretyk, wskutek czego wydany na spalenie r. 1327, 17 Lipca. Cf. Cantu, Les hérétiques d’Italie t. I p. 288. K. R.
Cecylja św. (Caecilia; 22 Listop., al. 11 Sierp., al. 10 Wrześ.). Żywot jej przechował się w legendzie, którą z Metafrasta ma Surjusz, a która nie później jak w V w. opracowaną została, na podstawie aktów męczeńskich (ob.), współczesnych ś. Cecylji. Według tej legendy, ś. C. pochodziła ze znakomitej rodziny rzymskiej (ingenua, nobilis, clarissima) i zapewne z rodziców chrześcjan, skoro od kolebki (ab ipsis cunabulis) była wychowaną w wierze chrześcjańskiej. Dziewictwo swoje poświęciła Chrystusowi; jednak ulegając woli ojca i otrzymawszy od Anioła Stróża zapewnienie, że strzedz będzie jej czystości, zezwoliła na oddanie swej ręki pogańskiemu młodzieńcowi Walerjanowi. W dzień jednak wesela oświadczyła oblubieńcowi, że jest strzeżoną przez anioła. Walerjan nietylko pozwolił jej dotrzymywać ślubu, ale nadto sam przyrzekł zostać chrześcjaninem, gdyby ujrzał jej anioła. C. mu oznajmiła, że bez Chrztu nastąpić to nie może; a gdy Walerjan zgodził się na ten warunek, posłała go do Papieża Urbana, który podówczas w katakumbach przy drodze apijskiej ukrywał się przed prześladowaniem. Otrzymawszy Walerjan Chrzest z rąk Papieża, rzeczywiście ujrzał anioła przy C. Widokiem tym utwierdzony w wierze nawrócił brata swego Tyburcjusza, który także przez Urbana Pap. został ochrzczony. Wkrótce dwaj bracia ściągnęli na siebie uwagę pogan gorliwém grzebaniem śś. męczenników. Schwytani przeto i stawieni przed Almachjuszem, prefektem Rzymu, zostali skazani na ścięcie. Maksym oficer, który egzekucji przewodniczył, zachwycony ich stałością, nawrócił się i także był ścięty. Trzech tych męczenników pochowano na cmentarzu Pretextata. Almachjusz wkrótce wezwał Cecylję, aby majątek dwóch umęczonych braci oddała i ofiary bogom złożyła. C. oświadczyła, że majątek rozdany jest ubogim
