Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 098.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
86
Cagots. — Cajetano.

Cagotom zakazano chodzić boso, pod karą przekłucia nogi, a to dla tego, aby nie dotykali ziemi swém nieczystém ciałem. Zamieszkiwali oni osady zwane Cagoterjami, w kościele mieli osobne odgrodzone kratką miejsce, oddzielną kropielnicę; nie wolno im było obierać innego stanu, jak rzemiosło ciesielskie, i mówić mogli tylko ze swymi. Doktor Staguez robił analizę ich krwi i przekonał się, że była taką jak i u innych ludzi. Hévin, prawnik, pierwszy zwrócił uwagę na niesprawiedliwość im wyrządzaną, i pozyskał dla nich niejakie złagodzenie losu. Znajdują się jeszcze dziś szczątki tych nieszczęśliwych w Pirenejach. Podobni są do kretynów, dobrego są po większej części wzrostu, muskularni, ostrych rysów twarzy, blondyni. Cf. V. E. U. Halm, Geseh. d. Ketzer im Mittelalter, Stutg. 1845. Marco, Histoire de Béarn l. I c. 16. Francuzi Cagotami nazywają pozornie świętych (cagotismus, kagoterja, świętość pozorna).

Cajetano (Caetanus). I. Oktawjusz, jezuita, historyk, ur. w Syrakuzie 1566, † w Palermo, w 54 roku życia. Większą część swego życia poświęcił studjom nad historją kościelną Sycylji. Najważniejszém z jego dzieł jest zbiór żywotów śś. Sycylijczyków. Pracował nad niém prawie od r. 1617 (Octavii Caetani Idea operis de vitis Siculor. Sanctor., famave sanctitatis illustrium, Panhorrai 1617) i wykończył; wydać jednak nie zdążył. Dzieło wyszło po jego śmierci: Vitae Sanctorum Siculorum ex antiguis graecis latinisque monumentis, ut plurimum ex MSS. codicibus nondum editis collectae, aut scriptae, digestae juxta seriem annorum christianae epochae, et Animadversionibus illustratae a R. P. Octavio Cajetano Syracusano Soc. J. Opus posthumum diu expetitum, cui perficiendo operam contulit R. P. Petrus Salernus ejusd. Soc. S. Tribunali SS. Inquisitionis Qualificator et Consultor. etc. Panormi apud Cirillos 1657, 2 t. in f.; tekstu str. 232, Animadversiones str. 184. W tomie II (str. 281—303) jest: Origines illustrium aedium SS. Deiparae Mariae in Sicilia. Niektóre żywoty z tego dzieła przedrukowali Bollandyści. Napisał także: Isagoge ad historiam sacram Siculam (Panormi 1618 4-o, przedrukowane w Thesaurus Antiguitat. et historiar. Italiae, t. 22gi), gdzie opisał dawne zwyczaje pogańskie Sycylijczyków, wprowadzenie i wzrost chrześcjaństwa na tej wyspie. Ob. De Backer, Biblioth. des écriv. d. l. comp. d. J. 2 ed. — 2. (Cajetanus) Konstanty, zak. św. Benedykta, ur. w Sycylji 1560 r. ze szlacheckiej rodziny, również jak poprzedni z zapałem oddany badaniom historycznym. Całe prawie swoje życie strawił w archiwach kościelnych, wydobywając z nich szacowne do historji kościelnej zabytki. Klemens VIII wezwał go do Rzymu, a Paweł V mianował bibljotekarzem watykańskim i opatem tytularnym opactwa św. Baronta. C. należał do pierwszych założycieli Collegii de Propaganda Fide. Baronjusz w Annales nieraz wspomina o pomocy, jakiej doznał od C. † 17 Wrześ. 1650 r. Wydał: S. Petri Damiani Opera, Romae 1606—1640, 4 t., Paris 1642. 1663; Vita Gelasii II a Pandulpho pisano, ejus familiari conscripta, amplissimis comment. illustrata, Romae 1638 4-o (przedruk. Muratori, w Scriptor. rer. ital. t. III); SS. Isidori hispalensis, Ildephonsi toletani et Gregorii card. ostientis vitae, scholiis illustr. et Opuscula quaedam S. Isidori, nondum edita Romae 1616 4-o; De singulari primatu S. Petri i De romano S. Petri domicilio, ap. Roccaberti Bibliotheca Pontificia t. VII. Człowiek to był wielce oczytany, chociaż krytyki nieraz brak w nim widać. Ob. Ziegel-