zabronił. Filip, ze swej strony, zabronił wywozu srebra, złota i innych kosztowności, w skutek czego Papież widział się zmuszony, w liście z d. 19 Lutego 1297 r., nadać bulli Clericis laicos łagodniejsze znaczenie i zezwolić na dobrowolne ofiary duchowieństwa, jako też na podatki, wypływające z praw feudalnych i gwałtowych potrzeb państwa. Słusznie bowiem obawiał się, że przez powyższe rozporządzenie królewskie straci wszystkie swoje z Francji dochody. Odbyta 11 Sierp. 1297 r. kanonizacja Ludwika IX († 1270), dziada króla, miała pomódz przywróceniu dobrych stosunków z Francją i pośrednictwu Papieża w wojnie francuzko-angielskiej. Wezwał także B., listem z d. 17 Wrześ. 1297 r., do Rzymu brata królewskiego Karola de Valois, aby, za jego współdziałaniem, zdobyć Sycylję, gdyż mianowany d. 20 Stycz. t. r. gonfalonier i admirał Kościoła, Jakób, król Aragonji, leniwie się do spełnienia poleceń papiezkich zabierał, chociaż 5 Kwietnia otrzymał w lennictwie Sardynję i Korsykę. D. 28 Czerw. 1298 r. nareszcie Filip i Edward przyjęli sąd polubowny Bonifacego, ale nie jako Papieża, tylko jako prywatnej osoby. Związki małżeńskie miały umocnić pokój, a strony wrócić do posiadłości, które przed wojną zajmowały; ale nie włączono do pokoju hrabiego Flandrji, i Filip, po upływie oznaczonego na dwa lata zawieszenia broni, znowu przeciw niemu rozpoczął kroki nieprzyjacielskie. Podczas gdy sprawy we Francji zdawały się przychodzić do porządku, pojawiły się dla Bonifacego nowe trudności w innej stronie. Potężna w państwie kościelném rodzina Colonna trzymała z gibellinami, a nieprzyjazna jej rodzina Orsinich z gwelfami. Jakób Colonna i synowiec jego Piotr, jako kardynałowie djakoni w świętém kolegjum, przeciwni byli abdykacji Celestyna V, a ztąd i nieprzychylni jego następcy, chociaż w konklawie Jakób był za wyborem Bonifacego. Nienawiść ich wzrosła, gdy w majątkowym sporze familijnym Bonifacy rozstrzygnął na korzyść innych członków rodziny, a przeciw kardynałom i ich braciom; brat Piotra, Stefan Colonna, przez zemstę złupił skarb papiezki, w czasie przenoszenia go z Anagni do Rzymu. Nadto, Bonifacy podejrzywał Colonnów o popieranie Fryderyka, przywłaszczyciela Sycylji, kazał im się tedy stawić, ale nie uczynili tego, a w odpowiedzi napisali pamflet, w którym zaprzeczali prawności wyboru Papieża. Papież więc d. 10 i 23 Maja 1297 r. ogłosił ich za odszczepieńców, pozbawił godności i beneficjów i kazał skonfiskować ich, jako też braci kardynała Piotra, świeckie posiadłości. Nadto, kazał ogłosić wojnę krzyżową, pod dowództwem Orsiniego, przeciw nim, ich współwinowajcom i pomocnikom, kazał zburzyć ich domy w Rzymie, ich zamki i miasta, jako to: Colonna i Zagarola, a zbiegów otoczyć w twierdzy Palestrina. Kardynałowie Colonna w nowym pamflecie apellowali do powszechnego soboru, ale kolegjum święte ogłosiło list otwarty, zbijający zarzuty czynione Papieżowi, który zresztą znalazł świetnych obrońców w Piotrze Paludanie, późniejszym patrjarsze Jerozolimy, w Janie Andreae, bolońskim prawniku, a szczególnie w Idzim Romanusie, nazwanym Colonna. Bracia Colonna trzymali się długo w Palestrynie i nareszcie we Wrześniu 1298 r. w Rieti wybłagali przebaczenie i absolucję Papieża, pod warunkiem, że zdadzą Palestrynę i osiądą w Tivoli. Wystąpili jednak znowu przeciw Papieżowi, który teraz jeszcze surowiej przeciw nim postąpił tak, iż w żadnym zakątku Włoch już bezpieczni nie byli. Stefan uciekł do Francji; Sciarra, drugi brat, ukrył się w Antium,
