autorem wielu dzieł, między któremi: De sacris et profanis imaginibus; De consistorialibus consultationibus; Archiepiscopale Banoniense etc. Za jego następcy kardynała Alfon. Paleotti odżyło nieporozumienie z Rawenną, która utrzymywała, że bulla papiezka była wyjednana podstępnie (subreptitie), że stolica bolońska nie miała nigdy egzempcji, że zawsze była sufraganią rawennateńską i że wielkie krzywdy, jakie bulla wyrządziła Rawennie, unieważniają takową. Klemens VIII, w celu załatwienia sporów, oddał Imolę i Cerwię Rawennie (1604), utrzymał arcyb. bolońskiego przy jego prawach metropolitalnych i jako sufraganje dodał mu biskupstwa: kremońskie i nowo erygowane Borgo San-Donino. Z arcyb. bolońskich zostali Papieżami: Aleks. Ludovisi 1612 (Grzegorz XV) i Prosper Lambertini 1731 (Benedykt XIV). Cf. Const. Rabbii, Contin. Histor. episcopor. Bononiens. in Sigon. opp. t. IV p. 604. — Synody djecezjalne. I pod bpem Hubertem (1303—1322). Piąty następca Huberta, Beltramin Paravicinus, ogłosił jego dekrety 1341. II za biskupa Bern. de Limoges w 1374. Jego dekrety dotyczą reformy duchowieństwa. Kilka postanowień dotyczących administrowania sakr. Pokuty ob. w Bened. XIV De syn. dioec. p. VII c. 16 § l. Wpływ tego synodu zdaje się był dość znaczny, albowiem bardzo często postanowienia jego przytaczają w synodach następnych. Zenettus, biskup Sebasty i koadjutor Campeggia, kazał je wydrukować r. 1535. III pod Ludw. Ludovisi w 1622. IV za Hier. Colonny 1634. V pod Jak. Buoncompagni w 1698. VI sobór prowincjonalny odbyty pod pierwszym metropolitą Gabrielem Paleotti w 1586, w celu wprowadzenia w wykonanie dekretów trydenckich. — Uniwersytet. Początki tej instytucji, tak słynnej w katolicyzmie, sięgają czasów ces. Teodozjusza II, ale dokument, na jakim opiera się to mniemanie, jest fałszywy: jest on wystosowany do Papieża Celestyna I, r. 433, w którym już tenże nie żył, i do król. francuz. i angielskiego, Ludwika i Filipa, do Baldwina z Flandrji i t. p., jakich nie było w owym czasie (ob. Ughel, Italia s.). Możliwe wszelako, że szkoła, założona przez Teodozjusza, przetrwała i zatrzymała wykład prawa rzymskiego, i że wreszcie ta szkoła, jak inne szkoły klasztorne i prywatne, dała początek uniwersytetowi bolońskiemu (Raumer, Gesch. der Hohenstauf. VI 469; Hurter, Innoc. III 1, 15; IV 588). Prawo rzymskie, którego wykład nie ustał nigdy we Włoszech, na nowo zaczęto uprawiać starannie, skoro miasta lombardzkie przyszły do pomyślnego stanu i kiedy polityka, handel, instytucje republikańskie tych miast wymagały znajomości prawa. Pierwszym bolońskim profesorom prawa, który zyskał sławę, był Irnerjusz († 1140). Wykład jego taki zyskał rozgłos, że ściągał uczniów z całego zachodu i dał początek słynnej szkole prawa. Cesarz Fryderyk II udzielił jej na sejmie w Roncaglia (?) pierwsze przywileje, na mocy których uczniowie jej, wbrew zwykłym prawom, obejmowali trybunały specjalne. Imię tej szkoły było już naówczas tak wielkie, że ten sam cesarz polecił czterem jej członkom wyszukać i udowodnić prawa cesarskie do Włoch, i że Papiéż Aleksander III uważał uznanie ważności swojej elekcji, przez profesorów szkoły bolońskiej, jako mające stanowczą powagę w obliczu całego chrześcjaństwa (Hurter l. c.). Jednocześnie zakwitła tam i nauka prawa kanonicznego, a to, co Irnerjusz zrobił dla prawa cywilnego, benedyktyn Gracjan uczynił dla prawa kanonicznego, położywszy, przez wydanie zbioru p. t. Decretum Gratiani, pierwszą podstawę kodeksu prawa kościelnego, Corpus juris canonici (1151). Bolonja zy-
