posiłki, zajął w zakład miasto Gdańsk. Umarł Warcisław 1272 r.; uwolniony zaś Mestwin od napaści brata, zerwał układ z Konradem i wezwał pomocy B. Pobożnego. Ten stawił się z rycerstwem wielkopolskiém pod murami Gdańska, zdobył zamek, wypędził niemiecką załogę i oddał miasto w posiadanie Mestwina. Wdzięczny pomorski książe za tę usługę, stał się odtąd wiernym sprzymierzeńcem B. Pobożnego; w późniejszych zaś latach, w dowód pamięci, umierając bezdzietnie, mianował Przemysława swym następcą. Oprócz pomienionych wyżej wydarzeń, nieznane są nam zresztą okoliczności, poprzedzające ślub Przemysława z Ludgardą. Wiadomém jest tylko, że surowy stryj B. zmiękł na wieść o postanowieniu synowca. Ożenienie Przemysława utorowało mu drogę do usamowolnienia. B. wraz z żoną Jolantą wyjeżdżał 1273 r. na spotkanie nowożeńców do Drezdenka. Skoro zbliżyli się do Poznania, wychodził Mikołaj, w orszaku duchowieństwa, i wprowadzał Przemysława i Ludgardę do kościoła (Kronikarz Janko u Sommersberga II 90). Szesnastoletni młodzian objął rządy Poznańskiego księstwa. Następnie pięć lat panowania B. Pobożnego upłynęły w pokoju. R. 1278 podniósł po raz ostatni oręż przeciwko margrabiemu Ottonowi. Wtargnął do Bradeburgji z posiłkami Mestwina i skarcił srogo najezdników, lecz nie mógł zdobyć Santoka. Um. 1279 r., pozostawiwszy dwie córki: Jadwigę i Elżbietę pod opieką synowca. Żona jego Jolanta wstąpiła, po śmierci męża, do klasztoru klarysek w Starym Sączu. B. był dzielnym rycerzem i pobożnym chrześcjaninem. Rozciągał opiekę nad żydami i nadał im przywileje. Sąsiedni książęta, znając prawość umysłu Bolesława, garnęli się pod jego opiekę i zawierali z nim przymierza. Godził spory i wydawał wyroki, na mocy polubownego sądu, jak w sprawie z krzyżakami Eufrozyny, księżny łęczyckiej, 1273 r. (Rzyszczewski II 87—89). Troskliwy o chwałę Bożą, za przykładem B. Wstydliwego założył w Gnieźnie 1259 r. klasztor klarysek, zakonu św. Franciszka, nadto nadawał przywileje innym klasztorom i kościołowi poznańskiemu. Cf. Współczesna kronika Baszkona; Z późniejszych: Janka z Czarnkowa i Długosza; Dyplomatarjusze Raczyńskiego i Rzyszczewskiego. W. Ch.
Bolesław Śmiały syn Kazimierza Odnowiciela i Dobrogniewy, ur. 1041 r., wstąpił na tron 1058 r. Król ten przedstawia się nam jako niepospolitych zdolności wojownik i monarcha, umiejący korzystać z zatargów postronnych książąt, w celu rozszerzenia i utwierdzenia wpływu polskiego, mianowicie w Węgrzech i na Rusi. Zbiegły do Polski z synami Bela, książe węgierski, zięć Mieczysława II, wzywał pomocy siostrzeńca, przeciwko bratu Andrzejowi, który zaręczył syna swego Salomona z córką cesarza Henryka III († 1056) i ogłosił go następcą tronu. Andrzej ufał w pomoc Henryka IV, który był bratem narzeczonej Salomona. B. przeprowadził Belę do Węgier. Andrzej wystąpił z nadesłanemi hufcami z Niemiec i Czech. Szala zwycięztwa zdawała się przechylać na stronę Andrzeja. Atoli porażony na głowę nad rzeką Cissą, spadł z konia i śmiertelną otrzymał ranę (r. 1061). Ukoronowaniem Beli kończą się dzieje tej wyprawy. B. zwrócił swój oręż przeciwko innemu sprzymierzeńcowi cesarza Henryka IV. Wratysław, książę czeski, wstąpiwszy na tron po bracie Spitygniewie, nie chciał wyznaczyć działu bratu Jaromirowi, jako przeznaczonemu do stanu duchownego. Ten znalazł
