postu, bez dozwolenia kościoła. Wkrótce atoli, wracając z wyprawy kijowskiej, uprowadził księżniczkę Predysławę. Niepowściągliwy w chuciach cielesnych, starał się to wynagradzać gorliwością dla sprawy wiary i dbałością o dobro Kościoła. Poważał wielce kapłanów, których nazywał książętami czyli księdzami, słuchał ich napomnień z pokorą i przestrzegał, aby lud nie odstępował od przepisów władzy duchownej. Podejmował ze czcią wielką św. Wojciecha i zaopatrzył przed wyprawą na Pomorze i do Prus. Gościł również na jego dworze ś. Bruno i doznał wielkiej przychylności Bolesława, zatém świadczy wymownie o gorliwości tegoż dla sprawy chrześcjaństwa, w liście do Henryka II (Bielowski, Monumenta I 221—228); narzeka przytém, że kłótnie cesarza z Bolesławem stają na przeszkodzie do dokonania zbawiennego dzieła. O ustanowionych przez niego biskupstwach, ob. Biskupi w Polsce. Sprowadzeni do Polski benedyktyni (ob.), krzewili, pod opieką króla, wiarę i oświatę. Wezwał też zakonników reguły św. Romualda. Czując zbliżający się kres życia, zwołał najwierniejszych panów czyli dostojników, z którymi radził nad potrzebami kraju. Zapisał Marcin Gallus podanie, że przepowiedział król, na łożu śmierci, przyszłe klęski. Um. 1026 r. w Poznaniu i tamże pochowany. Cf. Kronikę Dytmara, Roczniki kwedlinburgskie, Nestora i Marcina Galla. Z nowszych pisarzy opracowywali dzieje Chrobrego: Lelewel, w wielu rozprawach; Szajnocha, Bolesław Chrobry; Mosbach, Bolesław Chrobry; Karłowicz, Wyprawa kijowska. W. Ch.
Bolesław Kędzierzawy, drugi syn Bolesława Krzywoustego, ur. z Salomei hrabianki Bergu r. 1127. Na mocy testamentu ojca, otrzymał po jego śmierci Mazowsze i Kujawy. R. 1141 znajdował się, wraz z bratem Mieczysławem, na zjeździe łęczyckim, który zwołała matka ich Salomea, w celu naradzenia się nad sprawami kraju. Panowie duchowni i świeccy, na których czele stał Jakób, arcybp gniezn., bronili praw małoletnich książąt, w obec roszczeń najstarszego z braci, Władysława, który, korzystając z prawa starszeństwa i przyznanej mu przez ojca zwierzchniczej władzy, dążył do przywrócenia jedynowładnych rządów. Wojewodowie: Wszebor i Piotr, syn Własta, zwany Duninem, podleźli rokosz 1143 r. Władysław, poniósłszy klęskę nad Pilicą, przyzwał pomocy Rusinów i Połowców. Skoro nie powiodły się rokowania o pokój, Jakób, arcybp gniezn., rzucił na Władysława klątwę. Postanowienie to otrzymało zatwierdzenie Stolicy Apost. Wkrótce umarł arcybp Jakób. Władysław, za pośrednictwem brata swej żony, cesarza Konrada, zaniósł prośbę do Papieża Eugeniusza III o zdjęcie klątwy. Ojciec św. polecił Henrykowi, biskupowi morawskiemu, aby zjechał do Polski i rozsądził na miejscu okoliczności sprawy. Tymczasem Władysław, opuszczony przez rycerstwo i pokonany w walce, uciekł wraz z żoną i dziećmi do Niemiec i błagał cesarza o udzielenie mu czynnej pomocy. Konrad III wyruszył z wojskiem do Polski. Bracia Władysława silny stawili opór nieprzyjacielowi i skłonili go do rozejmu. Cesarz nie mógł dłużej rozprawiać się orężem, z powodu przedsięwziętej wyprawy do ziemi świętej 1147 r., więc polecił sprawę szwagra Papieżowi i kanclerzowi tegoż Gwidonowi. W skutku pomienionych zabiegów przybył do Polski 1148 r. kardynał Grzegorz, nuncjusz Stolicy Apost., który uniewinnił Władysława i rzucił klątwę na jego przeciwników. Następca Ja-
