toliccy, z przyczyny jedności obrzędu, obok różnicy dogmatu. W Turcji używają oni praw stanu i noszą, tytuł despotów, to jest książąt; mówi się zaś do nich wasza świątobliwość. Protestanci w niektórych krajach, chociaż zerwali hierarchiczne następstwo i zagubili tém samém apostolskie kapłaństwo, stanowią jednak u siebie biskupów, których konsekracja w obec Kościoła znaczenia nie ma, jako nie będąca przelewem władzy apostolskiej w sakramencie Kapłaństwa, przez protestantyzm odrzuconym. Takich biskupów ma anglikański kościół urzędowy; nominuje ich zwierzchność krajowa, a poświęca arcybiskup kantorberyjski i yorkski, od których zależą. Mają prawo obsadzać posady duchowne w swych djecezjach, lub prezentowanych zatwierdzać, podwładnych sobie duchownych wyświęcać, wizytować, suspendować i z urzędu oddalać, konfirmację udzielać i kary duchowne wymierzać. Mają nadto miejsce i głos w Izbie wyższej. W Szwecji król wybiera biskupów z trzech kandydatów, przedstawionych sobie przez okrąg duchowny, a arcybiskup upsalski ich poświęca. Jeżeli wybrany nie jest szlachcicem, król nadaje mu szlachectwo. Biskupi prezydują w konsystorzu właściwego okręgu duchownego, zwołują synody, wizytują kościoły, nominują kanoników, egzaminują i ordynują kandydatów i proboszczów, poświęcają kościoły i czuwają nad czystością nauki i całością kościelnego funduszu, zasiadają w sejmie, i jako oznakę swego stopnia, noszą paljusz, pastorał, mitrę i krzyż na piersiach. W Danji biskupów nominuje król; zależą oni całkowicie od rządu w Kopenhadze i mogą tylko sądzić i karać swoich podwładnych duchownych. W Prusach tytuł biskupa jest nagrodą przez króla za wysługę, dawaną zwykle jeneralnemu superintendentowi. To wyróżnienie daje mu prawo noszenia sutanny jedwabnej, oraz krzyża na piersiach. W Nassauskiem biskup „zjednoczonych krajowych kościołów ewangelickich“ jest tylko jeneralnym superintendentem, tak samo jak biskupi protestanccy w Siedmiogrodzie. Bracia morawscy także mają biskupa, wybieranego przez proboszczów, prezydującego w radzie starszych duchownych, mającego prawo wizytowania i zgromadzania synodów. Herrnhuci wybierają jednego z pomiędzy duchownych na biskupa, nie do zarządu, ale tylko do pewnego rodzaju ordynacji. (Buss). X. A. S.
Biskup in partibus infidelium, jest biskup pokonsekrowany na tytuł biskupstwa zostającego w ręku niewiernych i faktycznie dla Kościoła straconego. Nazywają go także biskupem tytularnym dla tego, że nie ma ani duchowieństwa, ani ludu, ale tylko tytuł kościoła; lecz nazwa ta jest mniej właściwa, gdyż każdy biskup, jako na pewny tytuł kościoła konsekrowany, słusznie się tytularnym nazywa. Kiedy biskupi przez nieprzyjaciół imienia Chrystusowego wypędzeni byli ze swych djecezji, Kościół zawsze starał się dla nich o zajęcie i utrzymanie. Szczególniej Grzegorz W. czuwał nad losem biskupów, przez Awarów i Słowian z Illirji powypędzanych. Gdy we Włoszech zawakowało jakie biskupstwo, umieszczał na niém jednego z takich wygnańców-pasterzy, iżby pozostawał tam, dopóki nie będzie mógł powrócić do swojej djecezji. Gracjan w swoim Dekrecie umieścił ustęp listu tego Papieża (Can. Pastoralis, 42 cs. 7 quaest. 1), który Janowi, biskupowi lessiańskiemu, wypędzonemu ze swej stolicy, powierzył djecezję squillaceńską. Jan Djakon, biograf tego Papieża, przytacza wiele podobnych przykładów (Vita S. Gregorii l. 3 c. 15). Jeżeli zaś Papież nie mógł w ten sposób biskupowi-wygnańcowi zapewnić utrzymania, poruczał go wtedy miłości innych biskupów. Ważnym jest tegoż samego
