de t. XIV XVII i XVIII) miasteczko Bir-Szabea. Robinson (Palästina I 937) opowiada, że na północ doliny ez-Saba odkryto 2 studnie głębokie, w biizkiej od siebie odległości, a obok pagórka, na północ tychże studzien, zwaliska dawnych mieszkań. Inna Bersabea (Βηρσαβεέ), o której wspomina Józef Flawjusz (De Bello Jud. II 20, 6. III 3, 1), leżała w Galilei. X. W. K.
Berta, córka króla frankońskiego. Chariberta paryzkiego, wnuczka Klodoweusza, a żona Etelberta, króla Kentu. Popierała ś. Augustyna (ob.), którego papież Grzegorz W. wysłał 596 r. na nawracanie Anglosaksonów. Skłoniła najprzód męża do udzielenia pozwolenia missjonarzom opowiadania Ewangelji, a następnie i do przyjęcia Chrztu św. Podobnie więc, jak burgundzko-frankońska Klotylda i frankońsko-bajoarska Teodolinda, brała ona czynny udział w nawróceniu ludów germańskich. N.
Berta święta (4 Lip. i przeniesienie relikwji 11 Paźdz.), córka Rygoberta, jednego z panów dworu Klodoweusza II i Ursany, krewnej króla Kentu (w Anglji). W dwudziestym roku poślubiona Zygfrydowi, została matką pięciu córek: św. Gertrudy, św. Deotyli i trzech innych. Po śmierci męża wstąpiła do klasztoru w Blangy (Blangiacum), który założyła w djecezji Terouenne (w Artois) i została w nim ksienią r. 686. Berta zajmowała się równie uporządkowaniem swego opactwa. Zbudowała w niém trzy kościoły, a siedm w dobrach swoich. Złożyła później godność ksieni, poruczywszy ją córce swojej Deotyli r. 696. Zamknęła się odtąd w celi, zkąd codzień miewała nauki przez okno wychodzące do kaplicy, gdzie się zbierały zakonnice. Um. 3 Lipca r. 725. Ciało jej, po kilkakrotném przenoszeniu, złożono w Blangy, w klasztorze zbudowanym w XI w., w miejsce zburzonego przez Normandów r. 895. Żywot jej ob. ap. Bolland. Acta ss. Julii t. II; ap. Mabillon, Acta ss. ord. s. Bened. saec. III p. I.
Bertarjusz (Bertharius v. Bertarius) św., opat klaszt. bened. Monte-Cassino, pochodzący z królów frankońskich, „mąż pilny i uczony w Piśmie świętém, wykształcony pięknie w naukach świeckich, filozof i medyk“ (Trithemius, De scriptorib. eccl. c. 326), w r. 884 (v. 883) umęczony przez Saracenów. Ob. S. Petri Diaconi, De illustrib. Cassinens. c. 12. Leo Ostien. Chron. Cassin. I 32, Napisał dwie księgi o pozornych sprzecznościach biblijnych: Libri 2 ἀντικειμένον sententiar Vet. et N. Test. (wyd. Brassicanus, przy Salviani De Provid., Basil. 1530 fol.), mylnie przypisywane już to Juljanowi toletańskiemu (680—690 r.), już Salwjanowi (ob.), już Ryszardowi z Clugny (ob.). Bertharius ma być też autorem opisu o przeniesieniu relikwji św. Bartłomieja Apostoła do Benewentu (Translatio corporis s. Barthol. Ap. Beneventum, ap. Bolland. Acta ss. 22 Augusti). Pod jego wreszcie imieniem znane są wiersze o św. Benedykcie z Nursyi (Carmen de S. Benedicto ab. Cassin., ap. Mabillon, Acta ss. ord. s. Ben. saec. I s. 29....). Żywot św. Bertarjusza u Bolland. Acta ss. pod d. 22 Paźdz. (Octobr. t. IX) i u Mabillon, op. c. saec. IV p. II. X. W. K.
Berthier Wilhelm Franciszek, sławny jezuita, ur. 7 Kw. 1704 w Issoudin, w Berri, w 1722 wstąpił do zakonu jezuitów, uczył się humaniorów w Blois, filozofji w Rennes i Rouen, teologji w Paryżu. W uczonym świecie zjednał sobie B. imię niepospolitego pisarza Historją Kościoła francuzkiego. Słynne to dzieło, Histoire de l'Eglise gallicane, rozpoczęte przez Jak. de Longuevala (4-o t. 4, r. 1730; t. V i VI 1733, t. VII i VIII 1734), kontynuowane przez Piotra Klaud. Fentenay (t. IX i X
