Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 248.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
235
Berno. — Bernward.

(De viris illustribus Augiae, in Pezii, Thes. t. I) był on sam jednym z najuczeńszych mężów, których kiedykolwiek Reichenau posiadało; jako poeta słynął on między współczesnymi; nie mniejsze także posiadał imię z daru wymowy i siły rozumowania. Straty poniesione przez bibljotekę klasztorną starał się zapełnić, w tym celu skupował książki i krzątał się pilnie około przygotowywania świeżych rękopismów. Szkoła w Reichenau, licznie uczęszczana, szczyciła się wtedy znanym w całej Europie Hermanem Contractus. W Reichenau przebywał także brat Hermana, uczony mnich Werinhar, który pragnieniem wiedzy i pobożnością powodowany, udał się do Palestyny, lecz tam śmierć znalazł i pochowany został na cmentarzu Haceldama. Jedną z zasług Bernarda było wprowadzenie pewnych ulepszeń do muzyki kościelnej. Towarzyszył on (1014) Henrykowi II, udającemu się na koronację do Rzymu (za Benedykta VIII), i tu obeznawszy się bliżej z melodjami kościelnemi, po powrocie w Niemczech je zaprowadził. Względy, jakich u Papieża, cesarza i książąt doznawał, obracał na pożytek swego klasztoru. I tak, jego staraniem, cesarz w 1016 r. i Jan XX zatwierdzili przywileje Reichenau. Bernard zbudował tu także kościół św. Marka. Po 40 latach przełożeństwa, um. 7 Cz. 1048 r. Dzieła Bernarda, które do nas doszły, są: 1) De officio missae, seu de rebus ad officium missae spectantibus (w Biblioth. max. Patrum t. XVIII); 2) Qualiter adventus Domini celebretur, quando nativitas Domini feria secunda evenerit (Pezii, Anecdota t. IV); 3) Dialogus cum Gerungo monacho, qualiter quatuor temporum jejunia per sua sabbata sint olservanda (Pez. l. c); 4) Vita S. Ulrici, bisk. augsb. (Surius ad 4 Julii); 5) Vita S. Meginradi, pustelnika w Reichenau, zamordowanego przez rozbójników w 861 r.; 6) Epistolae XI; 7) De varia psalmorum atque cantuum modulatione; 8) Officium de S. Udalrico; 9) Prologus in Tonarium; 10) Tonarius; 11) De consona tonorum. Wszystkie te traktaty muzyczne znaleść można u Gerberta, Scriptores eccl. de musica, t. II. Historja Allemanów przypisywana Ber., jest dziełem niejakiego Bennona. Cf. Hefelego artykuł o umysłowym stanie Allemanji w 9, 10 i 11 wiekach, w Tüb. theol. Quartalschrift, za 1838 r. (Hefele).J. N.

Bernward święty (26 Paźd. al. 20 Paźd. 20 Maja), trzynasty biskup Hildesheimu, ur. w. półowie X w., w zamku saskim Sommerschenburg. Dziadem jego był hrabia palatyn Athelbero; wujem Volkmar, biskup Utrechtu; bratem hrabia Tamms, ulubieniec Ottona III, jedna z sióstr jego Judyta była ksienią klasztoru Ringelheim. Powierzony opiece Osdaga, biskupa Hildesheimu, poprzednio benedyktyna z Reichenau, wychowywał się w sławnej wówczas szkole katedralnej w Hildesheim. Bernward, po skończeniu nauk, został wyświęcony przez św. Willegisa, arcybiskupa mogunckiego (975—1011), i zostawał przy dziadzie swoim Athelberonie, a po jego śmierci (r. 987) kapelanem pałacowym Ottona III, nauczycielem młodego księcia i wkrótce kanclerzem państwa. Tu w ścisłych zostawał stosunkach z Willegisem, arcybisk. Moguncji, i Gerbertem, późniejszym Sylwestrem II, najznakomitszymi swego czasu ludźmi. Zostawszy biskupem hildesheimskim r. 993, dla zasłonięcia swojej djecezji od napaści Normadów i narodów sąsiednich, jeszcze w części pogańskich i barbarzyńskich, zabezpieczył granice silnemi fortecami, nauczył swoich wiernych wyrabiać cegły i dachówki, by domy uchronić od ognia, miasto Hildesheim otoczył murem i basztami. Odtąd ludność kupiła się do miasta, tak, że Bernward