Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 230.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
217
Bernardyni.

o starania względem nowego podziału prowincji, miał być na zawsze wypędzonym z państwa. Prowincjałem małopolskim został Jan Lasocki; Wielkopolski zaś Baltazar z Witomyśla, niedawno przedtém obrany, zatrzymał swój urząd. Nie długo przecież, bo już za trzeciego prowincjała małopolskiego Bernardyna Krupki, w r. 1637 przybył do Polski ojciec Pacyfik, rzymianin, komissarz jeneralski, i na dzień 7 Sierpnia zwoławszy kapitułę do Lwowa, oddzielił Galicję od Małopolski, z polecenia Papieża Urbana VIII, robiąc nową prowincję ruską, której za tytuł dano św. Michała Archanioła, a w pieczęci Niepokalane Poczęcie N. M. Panny. Co do liczby klasztorów, Małopolska otrzymała ich 27, Ruska zaś tylko 17. Wprawiło to w obawę bernardynów wielkopolskich, nasuwając myśl, że teraz mogą przyjść nowe pokusy, co do oderwania im kilku klasztorów, o które już mieli kłopoty. Zrobili zatém przedstawienie do Papieża, który przez breve z d. 30 Styczn. 1639 r. zabezpieczył granice, tytuł i pieczęć ich prowincji (potwierdził je później Klemens X d. 25 Lut. 1672 r.). W tymże r. 1639, na kapitule w Rzymie obrano jenerałem Jana Merinero, który wydał zakaz, wzbraniający prowincjałom polskim przyjmować braci, bez słusznych pobudek migrujących z jednej prowincji do drugiej, i myśleć kiedykolwiek znowu o połączeniu trzech tych prowincji. Wszystko to obostrzył potém surowemi karami i takowe umieścił w statutach zakonu (cap. 7 n. 55), razem z tabelą prowincji franciszkańskiego zakonu, w której Wielkopolska zajmuje 22; Małopolska 37, a po niej Ruska 38 miejsce. Pomimo to, za staraniem króla Władysława IV, nuncjusz Jan de Torres, arcyb. adrjanopolitański, zwołał do Warszawy bernardynów z trzech prowincji, gdzie, pod komissarzem Ludwikiem Skrobkowiczem, wyznaczonym przez jenerała zakonu, radzono o poprawie, lub nawet nowym podziale prowincji. W klasztorze przy kościele św. Anny odbywano sessje od 25 Października do 9 Listopada 1647 r. Głównie interes w tém miała prowincja małopolska, usiłując pozyskać klasztory: piotrkowski, rzeszowski, przasnyski, lubawski i wartenburgski, a także lubelski i łukowski. Gdy jednak prowincja wielkopolska w żaden sposób zgodzić się nie chciała, tak na ustępstwa, jak i na nowy podział, król przywołał do zamku obradujących ojców i przedstawił im swoje życzenie. Przez uległość i uszanowanie dla monarszego majestatu, zgodzono się na wolę króla i wyłącznie jego decyzji sprawę pozostawiono. Natenczas, w obec nuncjusza, Władysław IV wydał wyrok stanowiący dwie tylko prowincje: ruską, której dał Galicję, oraz klasztory: lubelski, brzeski, łukowski i rzeszowski; tudzież polską, obejmującą Litwę, Wielko- i Małopolskę. Źle na to patrzył Papież i wyższa władza zakonu, jak niemniej prymas Maciej Łubieński, który się tej nowości mocno sprzeciwiał. Gdy zaś w Maju roku następnego umarł król, nie było ktoby dzieło jego popierał, więc bez zatwierdzenia Stolicy Apost. pozostało i wniwecz się obróciło. Daremnemi też były podobne usiłowania, raz jeszcze w roku 1672 wznowione. Jaką naówczas niechęcią umysły zakonników ku sobie pałały, pokazuje i ta okoliczność, że w r. 1664 prowincjał małopolski Antoni Stefanowicz u jenerała Alfonsa Salisanes wyjednał dla swej prowincji pierwszeństwo przed wielkopolską. Upomnieli się pokrzywdzeni, zaraz na następnej jeneralnej kapitule 1667 r., która dawny porządek przywróciła, a potém, z przyczyny wynikłych takichże sporów w innych krajach, kapituły jener. 1676 i 1682 r. przyjęły porządek prowincji