Langres, w dzikiej miejscowości, zwanej doliną piołunową (vallis absinthialis), a odtąd Jasną Clara Vallis. Cześć, jaką okazywał Bernardowi najznakomitszy djalektyk swego czasu, Wilhelm de Champeaux, biskup z Chalons, i kazania, któremi świątobliwy nasz mąż nawet najtwardsze serca poruszał, sprawiły, że klasztor w Clairvaux i jego opat daleko zasłynęli i że gromadzić się tu zaczęli ludzie, najznakomitsze nazwiska noszący. Tymczasem B. upadał coraz więcej na siłach, i tylko na usilne nalegania Wilhelma z Champeaux zgodził się przez czas niejaki zamieszkać w domku, opodal klasztoru leżącym, i nie zajmować się sprawami klasztoru, celem wzmocnienia bardzo osłabionego już zdrowia. W 1118 r. stanęły klasztory w Trois-Fontaines i Fontenay, i jeneralna kapituła w Citeaux liczyła już wtedy dwunastu opatów cysterskich. Po przebyciu nowej ciężkiej choroby, B., w czasie powolnego przychodzenia do zdrowia, napisał traktaty: De gradibus humilitatis et superbiae i drugi pod tytułem: De laudibus Mariae, znany także pod nazwą Super „Missus est.“ Korespondencja B. wykazuje bardzo obszerne jego stosunki; przed możnymi tego świata broni on sprawiedliwości i niewinności; w Paryżu, Chalons, Moguncji, Lüttich, we Flandrji, Niemczech, Akwitanji i Włoszech ukazują się odrośle kongregacji cysterskiej (Citeaux). Pomimo podróży i rozlicznych zajęć, spowodowanych nadzwyczajnym wzrostem zakonu, Bernard znajdował jeszcze dość czasu do utrzymywania stosunków z przyjaciółmi, np. z zakonnikami słynnego klasztoru kartuzów w Grenobli. Celem podniesienia upadającego zakonu klunjackiego, napisał on Apologia ad Guillemum. Ostatni ten traktat wielki wpływ wywarł na duchowieństwo francuzkie. Pierwszy powiernik króla, opat Suger z St Denis, arcybiskup Henryk z Sens, na prośby którego B. napisał traktat De moribus et officio episcoporum ad Henricum senon. arch., arcybiskup Stefan z Senlis, opat klunjacki Piotr Wielebny, pierwsi posłuchali napomnień opata z Clairvaux i reformowali swoje klasztory i duchowieństwo. Pod wpływem jego natchnionej wymowy, duch religijny nietylko między duchowieństwem, lecz i w świeckiém społeczeństwie odradzać się zaczął: syn króla Ludwika Grubego i drugi jeszcze książę, bliski krewny cesarza niemieckiego, odziani w suknie zakonne, z zaparciem się i radością, spełniali najniższe posługi w klasztorze Clairvaux. Jedyna siostra Bernarda Humbelina, za zgodą swego męża, przyjęła w 1134 r. welon zakonny. Przebywszy trzecią chorobę, B. napisał traktat De gratia et libero arbitrio. W 1128 znajdujemy go na synodzie w Troyes, gdzie, za jego staraniem, uchwalono kilka kanonów ku podniesieniu karności i zatwierdzono świeżo powstały zakon templarjuszów; dla nich to B. napisał De laude novae militiae ad milites Templi. Skutkiem nieprzyjaznych zabiegów oskarżony w Rzymie, półtora roku (do 1130) spędził w zupełném odosobnieniu, poświęcając się jedynie sprawom klasztoru w Clairvaux. Wtedy to rozpoczął on słynne swoje Sermones in Cantica canticorum (w liczbie 86). Ciężkie dla Kościoła i społeczeństwa czasy sprowadziły po 1130 r. znakomitego męża na scenę życia publicznego. Od tej chwili datuje się jego zdumiewająca działalność i ogromny wpływ na sprawy chrześcjaństwa. Po śmierci Honorjusza II (1130) ubiegali się o stolicę papiezką: Innocenty II i Anaklet II. Kiedy Innocenty II przeciwko potężnemu współzawodnikowi we Francji pomocy szukał, B. na synodzie narodowym w Etampes (1131) oświadczył się za nim, i Francja uznała go za Papieża. Udało mu się też skłonić na stronę Innocentego
