do stopnia arcybiskupstwa. Patrz „Margrabstwo Morawskie, pod względem topograficznym, statystycznym i historycznym, Bern 1846,“ przez uczonego benedyktyna Jerzego Wolnego. Dochody biskupstwa, oparte na majątku ziemskim, przynoszą rocznie 25,000 florenów r. Kapituła berneńska jest szlachecka, zatém członkowie nowi, nieszlacheckiego pochodzenia, równocześnie otrzymują godność szlachecką. O sporach wynikłych wkrótce po ustanowieniu tego biskupstwa, z powodu bulli Unigenitus, patrz art. Unigenitus i dzieło Huth'a, Versuch einer Kirchengeschkhte der 18-en Jahrhund. II 260. Djecezja Bern składa się z 36 dekanatów, 333 probostw (podług Petri 425); dusz liczy obecnie 831,305 kat., 23,898 protestantów i 28,105 żydów. Duchownych, 1865 r. pdg. Nehera, (Kirch., Geogr. u. Statisist) było 657 świec. i 20 zakon. księży na parafjach pracujących. Małe semin. liczyło 92 chłopców, a semin. wyższe 89 kleryków. Z instytucji kościelnych znajduje się kolegjata w Mikułowie (Nikolsburg), 13 męzkich (99 księży, 39 nowic., 41 laików), 2 żeńskie klasztory i siostry miłosierdzia.
Bernard, apost. pomorski, ksiądz hiszpański, konsekrowany przez Paschalisa II na biskupa pomorskiego, w ubogiéj odzieży pustelnika, mając do pomocy tylko kapelana, rozpoczął w 1122 r. głoszenie chrześcjaństwa między poganami Pomorza. Dziki lud z niedowierzaniem patrzył na wysłańca niebios w łachmany ubranego, i szydził z niego. Kiedy Bernard udał się do miasta Julina i zamierzał obalić stojące tam drzewo, które krajowcy za siedzibę opiekuńczego bóstwa uważali, mieszkańcy powstali przeciwko niemu i wsadziwszy go na okręt, razem z kapelanem i tłumaczem, puścili na morze, aby zamiast ludzi ryby nawracał. Zasmucony takim rezultatem wyprawy, Bernard udał się do Bambergu i tu wstąpił do klasztoru. Za jego poradą, sprawę nawracania Pomorzan do pomyślnego końca doprowadził bogobojny i światły biskup Otto. Cf. Andreae (w drugiej połowie XV wieku) abbat. St. Michael. prope Bamberg., Vita St. Ottonis, episc. bamberg. Ludwig, Scriptor. rerum episc. Bamberg. (Alzog).
Bernard klarewalleński (z Clairvaux), św. opat i Doktor Kościoła (20 Sierp.), ur. 1091 r. w Fontaines pod Dijonem, w Burgundji. Matka Bernarda, pobożna niewiasta z rodu hrabiów Montbar (Mons-Barrus), syna swego duchownemu stanowi poświęciła. Ojciec jego Tecelin (Thesselin), pan zamku Fontaines, potomek starodawnej szlachty, znany był z cnót swoich i dzielności charakteru. Młody Bernard, ukończywszy nauki w szkole przy kościele w Chatillon, jako ośmnastoletni młodzieniec, nadobny i ukształcony, wrócił do ojcowskiego domu. W pół roku po powrocie umarła mu matka, bogobojna Aletta (Alays, Alaysia, Aalys, Elisabeth). Obcowanie z wesołymi rówieśnikami i światowe rozrywki zdawały się odciągać młodego B. od wstąpienia do stanu duchownego. Niedługo wszakże to trwało i po niejakim czasie postanowił on porzucić świat i zamknąć się w klasztorze. Za przykładem B. poszedł bogaty jego wuj, hr. Gauldry de Trouillon, a wkrótce potém i jego właśni bracia. Półroczny pobyt B. w Chatillon pomnożył kilku nowymi przybyszami gromadkę możnych panów, którzy, pod wpływem wymowy i natchnionego zapału Bernarda, wyrzekli się świata. Z Chatillon udał się B. z 30 towarzyszami do biednego i prawie już upadającego klasztoru Citeaux. Dwa lata wystarczyły Bernardowi do zapełnienia pustych przedtém celi klasztornych zastępem bogobojnych zakonników. Wkrótce staraniem jego powstały klasztory w Firmitas i Pontigny, a w 1115 r. klasztor Clairvaux, w djecezji
