XII, przedsięwziął Otton nową wyprawę do Włoch. Napróżno starał się Berengarjusz, przejmowaniem listów od Papieża i duchowieństwa, odwrócić grożącą burzę; nienawidzący go Włosi głośno żądali od jego syna Adelberta, mającego bronić przeciwko Ottonowi wąwozów tyrolskich, aby ojca zmusił do abdykacji. Berengarjusz gotów był poddać się konieczności, lecz żona jego Willa oparła się temu, i kiedy poddani otwarcie wypowiedzieli mu posłuszeństwo, Otton bez krwi rozlewu zajął Pawję i tu został obwołany przez panów lombardzkich królem włoskim; następnie udał się do Rzymu i z rąk Papieża otrzymał (962 r.) koronę zachodniego cesarstwa. Berengarjusz tymczasem schronił się do warowni Monte San Leo (w okręgu Monte Feltro), lecz został tu otoczonym przez wojska niemieckie; Willa, po dwumiesięczném oblężeniu, musiała poddać się, razem z zamkiem na jeziorze Orta, a wypuszczona na wolność, pobiegła do męża, aby go do dalszej walki pobudzić. Adelbert tymczasem wszedł w układy z Janem XII i nawet zajął Rzym. Otto, na wiadomość o tém, pospieszył do Rzymu, rozproszył sprzysiężonych i kazał, na miejsce Jana XII, zebranemu wówczas soborowi wybrać antypapieża Leona (Höfler, Teütsche Päpste I p. 44). Adelbert uciekł do Spoleto i walka z nim i z Berengarjuszem trwała do 964 r., w którym poddała się warownia San Leo, z Berengarjuszem, Willą i ich córkami. Jeńcy zostali wyprawieni do Niemiec i zamknięci w Bambergu. Adelbert uciekł do Korsyki i tu wywołał rokosz, w którym brat jego Gwidon życie utracił (965 r.). Berengarjusz um. 966 r., pochowany w Bambergu; Willa zaś wstąpiła do klasztoru. Adelbert i brat jego Konrad szukali pomocy w Konstantynopolu, lecz Konrad w krótce się poddał; Adelbert tylko przez całe życie pozostał wrogiem Niemców. Trzeci jego brat Otton Wilhelm przeniósł się do Burgundji i od niego wywodzi początek ród hrabiów burgundzkich; od niego pochodzą królowie Kastylji i książęta Sardynji; jego także potomkiem był ów Gwido (Kalikst II), który szczęśliwie i mądrze, konkordatem wormskim (1122 r.), zakończył pierwszy akt wielkiej walki między Kościołem i władzą świecką. (Höfler). J. N.
Berengarjusz Stedellus rodem z południowej Francji, r. 1298 był biskupem w Beziers a 1309 kardynałem, um. 1321. Znakomity kanonista należał do układających Szóstą księgę Dekretaliów. Pod t. Oculus (druk. w Bazylei 1573 fol.) napisał w porządku alfabatycznym[1] objaśnienie na Summa aurea kardynała i biskupa Ostii, Henryka Suso.
Berengarjusz z Tours. Człowiek ten zdobył sobie smutną sławę w historji, przez antykościelną naukę o Najśw. Sakramencie i przez sposób, w jaki dał się władzy świeckiej użyć do heretyckiej agitacji, w widokach politycznych. Berengarjusz ur. się na początku XI w., prawdopodobnie w m. Tours, jakkolwiek przydomek turoneńskiego mógł on nosić w skutek tego, że w Tours otrzymał święcenia kapłańskie, następnie był tam kanonikiem przy kościele św. Marcina i scholastykiem szkoły katedralnej. Około 1040 r. został archidjakonem w Angers, lecz pozwolono mu mieszkać w Tours. Około 1045 ukazują się pierwsze ślady jego heretyckiej nauki o Sakramencie Ciała i Krwi Pańskiej. Dwaj jego towarzysze szkolni: Adelmann (De veritate Corp. et Sang. Dom. ad Berengar. epist.), scholastyk w Lüttich, następnie w Brescia, i Hugo (De Corp-et Sang. Dom.), biskup z Langres, wyrzucali mu już wtedy odstępstwo od nauki Kościoła. Adelmann kilkakrotnie próbował zwrócić swego dawne-
- ↑
Błąd w druku; powinno być – alfabetycznym.
