Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 014.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
7
Bardezanes. — Barhebraeus.

płodniona przez niego, rodzi Syna Bożego żyjącego, niebiańskiego Chrystusa. Z pełności światła, jakie otrzymała, jedna iskra spada w chaos i daje byt istocie zwanej Achamot albo Rucho d'Kudszo. Ta, z rodu siostra, a następnie małżonka Chrystusa niebiańskiego, staje się wraz z nim stworzycielką świata, rodząc dwie córki: Jabszo i Majo, sfery tworzące dwa żywioły: ziemię i wodę. Następują potém Eony: Nuro czyli ogień i Rucho czyli powietrze. Słońce i księżyc to antytypy ojca i Ennoi; planety i zodjak przedstawiają Eonów. Duch ludzki pierwotnie był w daleko wyższym niż dzisiaj stanie: był otoczony ciałem eteryczném (σῶμα); ale zwiedziony przez szatana, spadł na świat materjalny, stworzony, i został uwięziony w ciele zmysłowém (σάρξ). Tak właśnie, wedle Bardezanesa, rozumieć należy to, co mówi ks. Rodzaju (3, 2l). Aby odkupić człowieka upadłego, niebiański Chrystus ukazuje się zrodzony przez (διὰ) Marję Dziewicę, ale tylko w ciele niebiańskiém i eteryczném. Chrystus uczy ludzi poskramiać swoje ciało zmysłowe, wyzwalać się z więzów materji złej, przez wstrzemięźliwość, rozmyślanie i post, ażeby mogli, po śmierci ciała tego, odzyskać swoje ciało eteryczne i w niebo wstąpić. Bardezanes powoływał się w tej mierze na św. Pawła (1 Cor. 15). Bardezanes przyjmuje Star. i Now. Testament, a jego system moralny ma cel dobry. Ale zasadniczy błąd w przypuszczeniu dwóch istot pierwotnych, a ztąd zasadniczej złości wszystkiego, co jest ciałem, przywiódł Bardezanesa do zaprzeczenia dwóch dogmatów chrześcjańskich, to jest Wcielenia Słowa i zmartwychwstania ciał. Tak on, jak też, i to więcej, syn jego Harmonjusz, młodzieniec bogatej fantazji, między ludem syryjskim rozszerzali swoją doktrynę, za pośrednictwem wspomnianych hymnów i pieśni. Tym sposobem sekta bardezanistów przetrwała, wedle Sozomena, aż do IV w., a Efremowi św. dała powód do ułożenia religijnych katolickich pieśni, celem podania ich ludowi na miejsce gnostyckich. Cf. Struntz, Hist. Bardesanis, Wittemb. 1710. Bard. gnost. Syrorum primus hymnolog. script. Aug. Hahn, Lips. 1819. Car. Kuhner. Astron. et Astrol. in doctrin. gnotiscor. vestigia. Particula 1. Bard. gnost. numina, Hildburghusae 1833. Merx, Bard. v. Edessa, Halle 1863.

Bardziński Jan Alan, ur. 1657, skończywszy szkoły w Krakowie, wstąpił do dominikanów w Warszawie (1674). Pracowity, gorliwy i uczony zakonnik, pozostawił po sobie kilka tłumaczeń, jako to: Tragedja o podagrze Lucjana; Farsalia Lukana; Pociecha filozofji Boecjusza; Tragedje Seneki. Bardziński walczył przeciwko uprzedzeniom swojego czasu, przeciwko każeniu języka makaronizmami, dowodząc dziełami swemi, że język polski jest tyle bogaty, że może łatwo wyrazić piękności klassycznych oryginałów. Wielką też z tego względu względem naszego piśmiennictwa położył zasługę. Prócz tego napisał wierszem łacińskim Breve compendium summae Angelicae, Vars. 1075[1] in 4 str. 484 i Ordo ac Series summorum Pontificum Rom. cui adjunguntur: series historica Sacr. Conc. Oec. et Gener. Tridentini, ac demum discursus de ortu musicae. 1707, Cracoviae, in 4 p. 116. Tłumaczenie jego Juwenalisa i Klaudjana zaginęło w rękopiśmie r. 1807, w czasie zajęcia na lazaret klasztoru warszawskiego przez Francuzów.

Barhebraeus, Bar-Hebraeus, Grzegorz Abulfaradż (Abulpharagius), prawie ostatni z monofizyckich (jakobickich) syryjskich pisarzy, ur. 1226 r. w m. Meletina (v. Malatia), stolicy Armenji mniejszej, niedaleko źródeł Eufratu, z ojca Aarona, który był lekarzem w témże mieście, ale przed

  1. Przypis własny Wikiźródeł Błąd w druku; powinno być – 1675.