Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 494.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
488
Augustjanki. — Augustowska djecezja.

rach nosiły suknię białą i szkaplerz czarny. Marja a Jesu, augustjanka w Toledo, przy poparciu Filipa II i ojca Ludwika z Leonu, prowincjała Kastylji, założyła (1589) zgromadzenie augustjanek bosych, liczne w Hiszpanji, a później zaprowadzone pod Lizboną (1663) przez Ludwikę, żonę Jana IV, króla portugalskiego. Oprócz trzech ślubów zwyczajnych, składają one ślub czwarty nierozmawiania z osobami przychodniemi, nawet z krewnemi. Aleksander III, Papież, przebywając w Wenecji, założył tam 1177 r. zgromadzenie panien augustjanek, które przetrwało liczne burze czasu i dzisiaj w Ameryce (w Stanach Zjednoczonych) zajmuje się nauczaniem dzieci i pielęgnowaniem chorych. Augustjanki konwertytki, czyli pokutujące, zaprowadził Leon X, Papież, w Rzymie 1520 r., poddając je pod przewodnictwo bractwa miłosierdzia i przeznaczając dla nich majątek wszystkich nierządnych kobiet, któreby umarły bez testamentu. Na końcu XVIII w., w czasie najazdu Francuzów, klasztor został zabrany przez wojsko, a pokutnice rozpędzone. Podobny klasztor pokutnic założył Pius IV 1559, obok kościoła św. Klary. Zostawały one także pod regułą ścisłej obserwacji. Ks. Anioł Proust r. 1789 założył we Francji augustjanki pokutujące, pod tercjarską regułą św. Augustyna. Lud nazywał je Sacchettes, zazwyczaj nazywały się zakonnicami Marji Magdaleny.N.

Augustowska djecezja, tak nazwana od miasta Augustowa, dziś powiatowego, a które wówczas, gdy wydzielano województwo i djecezję Augustowską, było w tej stronie najznaczniejszém. Największa część dzisiejszej djecezji należała przed r. 1795 do djecezji wileńskiej, mniejsza do łuckiej i żmudzkiej, a dostała się w podziale pod berło pruskie. Fryderyk Wilhelm II, nie chcąc mieć poddanych, podległych biskupom państwa Rossyjskiego, postanowił z odpadłych części nową djecezję erygować. Porozumienie się z Rzymem było trudne w tych czasach, a wiernym było wzbronione odnoszenie się do swoich dawnych właściwych pasterzy. Zaradzając tej niewłaściwości, Krysztof Hilary Szembek, biskup płocki, „tanquam vicinior,“ przyjął, z rozkazu króla, wiernych z tych stron pod swoją jurysdykcję i odniósł się w tym względzie do św. kongregacji Episcoporum et Regularium. Rzecz nie cierpiała zwłoki, a odpowiedzi nie było, więc biskup pomieniony, per praesumptam licentiam Papae i jego władzą, naznaczył 21 Lutego 1797 r. officjałem per Lithuaniam et Samogitiam protegowanego od rządu Michała Franciszka Karpowicza, a d. 10 Marca t. r. „provisionaliter ad interim,“ takimże officjałem, a raczej wikarjuszem in Spiritualibus, Jana Szyjkowskiego, proboszcza bielskiego, biskupa in p. synopeńskiego, w tej części djecezji, późniejszej wigierskiej, która się i dziś per Podlachiam et partem Lithuaniae zowie. D. 25 Marca 1798 r. Pius VI erygował nową djecezję wigierską, a d. 5 Kwiet. 1799 r. naznaczył jej biskupem pomienionego Michała Karpowicza. Djecezja ta na 14 dekanatów w r. 1802 była rozłożona, a z wymienienia których łatwo jej granice wykreślić: augustowski, białostocki, bielski, brański, drohicki, knyszyński, olwitski, preński, sapieżyski, sejneński, sokołowski, (od Sokółki), tykociński, wierzbołowski i wigierski. Zarządzał biskup Karpowicz djecezją do dnia śmierci, 5 Listpada 1803 r. Po nim, ks. Jan Klemens Gołaszewski, już pierwej, po śmierci Szyjkowskiego, przez Onufrego Kajetana Szembeka pod d. 1 Lutego 1798 mianowany administratorem