nem (Blancensis). Przedmiotem obrad było głównie uregulowanie wypłaty dziesięcin i oddanie czwartej ich części kościołowi katedralnemu (Collec, concil. t. IX).
Audjencja biskupia (Audientia episcopalis). Tak w prawie rzymskiém nazywa się władza sądowa biskupów, w sprawach pomiędzy wiernymi. Jeżeli ustępstwa chrześcjańskiej miłości nie mogły zapobiedz procesowi, nie wolno go było przynajmniej wytaczać przed sądem pogańskim; sprawa, według zalecenia Apostoła (I Corin. 6, 1), powinna była być osądzoną przez polubowny sąd chrześcjański. Tym sposobem powstał zwyczaj u chrześcjan, oddawania sporów ziemskich pod sąd tych, którzy mieli powierzoną pieczę nad ich wiecznemi sprawami, i biskupi otrzymali stałą władzę sądową. Skoro chrześcjanizm ogłoszony został, jako religja państwa, upadł powód, dla którego wierni zrzekali się sądów zwyczajnych, ale sąd biskupi pozostał, a nawet był prawnie uznany, gdyż Konstantyn rozkazał, aby wszelki wyrok biskupi był nie odwołalny, i aby proces rozpoczęty przed sędziami świeckimi, mógł być przez strony oddany do sądu biskupiego. Inne prawo tegoż cesarza dalej jeszcze idzie; prawda, że autentyczności tego prawa przeczono, ale całkowicie w ostatnich czasach usprawiedliwioną ona została. Nakazuje ono, aby na żądanie jednej tylko strony, proces był wytaczany przed sąd biskupi, a jego wyrok ma być nieodwołalny i wykonany przez każdego sędziego. Później inni cesarze wymagali zezwolenia stron obydwóch, dla ustalenia kompetencji biskupa, i tak było w krajach rządzących się tak prawem rzymskiém jako i niemieckiém, dotąd, dopóki sami świeccy nie zrzekli się tego przywileju. Co się tyczy procesów pomiędzy duchownymi, dla których biskup był zawsze wyłącznie kompetentnym, utrzymało się to prawo wszędzie aż do naszych czasów, wyjąwszy Francję. X. A. S.
Augsburg (Augusta Vindelicorum). Podług legendy o św. Afrze, chrystjanizm w Augsburgu zaprowadzony był w IV w. Akta męczeńskie św. Afry (u Bolland, t. II Augusti) dzielą się na dwie części, na akta nawrócenia i na akta męki; ostatnie są niezawodnie wiarogodniejsze i starsze i dla tego Ruinart pomieścił je w Acta martyrum sincera. Akta nawrócenia są oczywiście później dodanym, niby historycznym do rzeczy wstępem (Tillemont, Mémoires t. 5, p. 261; Rettberg, Kircheng. Teutschlands, t. 1. p. 145). Podług tego tedy wstępu, żyła za czasów Djoklecjana w Augsburgu niejaka Afra, której dziadek i babka przenieśli się tam z Cypru i szerzyli w mieście kult Wenery cypryjskiej. Hilarja, matka Afry, sama ją do nierządu przywiodła i ta w Augsburgu utrzymywać miała dom publiczny. W dodatku do aktów św. Afry znajduje się opowieść, że ojciec Afry był królem Cypru, że zginął w wojnie z królem Attyki, poczém pozostała po nim wdowa Hilarja, wraz z córką Afrą, udała się do Rzymu, a następnie do Augsburga. Opowiadanie to nie zgadza się z historją, bo wówczas nie było wcale żadnego króla Cypru, ani króla Attyki. Akta nawrócenia podają dalej, że w czasie prześladowania Djoklecjana, Narcyz, bp Gerundum (teraz Girona), w Hiszpanji, wraz ze swoim djakonem Feliksem, schronił się do Augsburga. Przypadek, potrzeba schronienia, przywiodły go do domu Hilarji i Afry. Pobożność świętego męża i jego święte słowa wywarły tak głębokie wrażenie na Afrę, że się wraz z całą rodziną nawróciła i zupełnie zmieniła życie. Narcyz ochrzcił nowo nawróconych i wuja Afry, Djonizego, wyświęcił na pierwszego biskupa
