Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 245.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
235
Anglo-Saksonowie.

otrzymał święcenie biskupie z rąk arcybiskupa arelateńskiego. Etelbert zgodził się na to, aby Canterbury było siedzibą arcybiskupa, oddał do jego rozporządzenia dawniejszy brytański kościół, pod wezwaniem Zbawiciela, zamieniony teraz na katedrę, w której Augustyn, ze swymi towarzyszami, zaprowadził wspólne, klasztorne życie, tak samo jak poprzednio przy kościele św. Marcina. Etelbert zbudował własnym kosztem, za murami Canterbury, kościół i klasztor, pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła i przeznaczył go na chowanie ciał zmarłych królów i arcybiskupów kanterburyjskich. Papież, ucieszony szybkiemi postępami missji, przysłał Augustynowi palljusz arcybiskupi i nowych pracowników, pomiędzy którymi byli: Mellitus, Justus, Paulinus i Rufinianus. Ci przywieźli z sobą wiele kościelnych aparatów, świętych naczyń i książek. Jednocześnie zawiadomił go Papież o zamiarze, który zresztą nie doszedł w zupełności do skutku, stopniowego urządzenia dwunastu biskupstw na południu, z metropolją w Londynie i dwunastu na północy, z metropolją w Yorku; wszyscy jednak biskupi mieli ulegać Augustynowi, który winien być stróżem prawdziwej wiary. Na różne zapytania, stawione przez Augustyna Stolicy Apostolskiej, taka nastąpiła odpowiedź: dochody kościelne powinny być podzielone na cztery części: dla biskupa, duchowieństwa, ubogich i na budowę i utrzymanie kościołów; biskupi ze swymi klerykami powinni żyć wspólnie; tylko ci duchowni, którzy otrzymali niższe święcenia, mogą wstępować w związki małżeńskie; do kościoła angielskiego mogą być wprowadzone, nietylko zwyczaje Kościoła rzymskiego, lecz i innych, jeżeli nie masz w nich żadnych zdrożnych zboczeń; zakazane są małżeństwa w pierwszém i drugiém pokoleniu, jak również z macochą i wdową po bracie; dopóki nie będzie więcej biskupów w Brytanji, Augustyn sam, bez assystencji, może dopełniać konsekracji biskupiej; w stosunku do biskupów gallijskich nie przysługuje mu żadna jurysdykcja; ale co się tyczy brytańskich biskupów, obowiązkiem jego jest czuwać, aby nieumiejętnych nauczano, słabych wspierano, a przewrotnych na drogę prawdy wprowadzano. — W inném swém piśmie do missjonarzy, Papież zaleca, aby starych świątyń pogańskich nie rujnowano, lecz aby je na chrześcjańskie kościoły zamieniono. — Na początku VII w. większa część mieszkańców Kentu wyznawała już religję chrześcjańską i Augustyn uważał za konieczne wyświęcić swego współpracownika Justa, na biskupa w Rochester, gdzie mu Etelbert wystawił i uposażył katedrę, pod wezwaniem św. Andrzeja. Tegoż roku rozpoczęło się nawracanie królestwa Essex, którego władca Sabaret był synowcem Etelberta. Do tego kraju przybył Mellitus, wyświęcony na biskupa przez Augustyna. Sabaret i poddani jego przyjęli chrześcjaństwo i na pamiątkę zbudowali katedrę św. Pawła w Londynie; Sabaret i Mellitus mieli wspólnemi siłami wystawić tak słynne później opactwo Westminster. Jednakże, po śmierci Etelberta († 616) i Sabareta, kiedy korony królewskie odziedziczyli ich pogańscy synowie, wielu z niedawno nawróconych wróciło do bałwochwalstwa. Eadbald, syn Etelberta, przyjął wkrótce chrześjaństwo i na tę pamiątkę wystawił dwa pierwsze klasztory żeńskie w Anglji: jeden dla swéj córki, drugi dla siostry, w Folkstow i Liming. Odtąd chrześcjaństwo na silnych podstawach stanęło w Kent. Syn i następca Eadbalda, Earkonbert, pierwszy z anglo-saksońskich królów wyraźnie zabronił wyznawania religji pogańskiej i pod surowemi karami nakazał przestrzeganie 40-dniowego postu. W Essex chrześcjaństwo na nowo zakwitło dopiero od 653, kiedy