Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 091.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
81
Agobard. — Agryppa.

ginibus, pismo treści i stylu ksiąg karolińskich (ob.); De dispensatione ecclesiasticarum rerum, przeciw ówczesnemu łupieztwu; Liber contra Judicium Dei, przeciw rozpowszechionym tak zwanym sądom Bożym, i inne. Razem wszystkie dzieła (Opera S. Agobardi) wydał Papirius Massonus, Paris. 1605 (przytém dwa listy Leidrada), krytyczniej Baluzius (S. Ag. Opp. item epistolae et Opuscula Leidradi et Amulonis (ob.), Paris. 1666, 2. vol. 8°); powtórzone w Bibliotheca PP. (ob.) Gallandii t. XIII, Coloniens. t. IX. Parisien. t. IX; ap. Bouquet, Recueil des histor. VI. 356; ap. Migne, Patrolog. lat. t. 104. X. W. K.

Agoniklici, tak nazywano w początkach VIII w. heretyków, których regułą było nigdy się nie modlić klęcząco, ale krzyżem leżąc. Nazwa ich pochodzi od α przeczącego i γόνυ — kolano i od słowa ϰλίνω — zginam.(Moroni).

Agonistycy. Tak nazywali się donatyści, wysyłani na opowiadanie zasad sekty, jakoby wojownicy wychodzący na bój i śmierć. Nazywano ich także obiegaczami: Circuitores, Circoncellioni, Catropiti i Coropiti. Dopuszczali się takich nadużyć i gwałtów, że siła zbrojna musiała wystąpić na pohamowanie ich propagandy.

Agrykola Jan, ur. się 1492 r. w Eisleben, zkąd często bywa nazywanym mistrzem z Eisleben v. Islebjuszem. Uczeń i gorący stronnik swego współrodaka Marcina Lutra. Był on autorem protokółu dysputy lipskiej 1519 r. 1520 r. ożenił się, 1525 r. został pastorem w swojém rodzinném mieście, w 1527 zaś wystąpił przeciwko dawnemu swemu przyjacielowi Melanchtonowi, popierając to zdanie, które zresztą było tylko prostą konsekwencją nauki Lutra: „że w Nowém Przymierzu prawo nie ma żadnego znaczenia, że kaznodzieja ewangeliczny nie może nawet powoływać się na nie, celem skruszenia grzesznika i skłonienia go do pokuty”. Napróżno Luter pragnął pośredniczyć. Po krótkim spokoju, wybuchła na nowo walka antynomistów (ob.), w której Luter tak gwałtownie wystąpił przeciwko Agrykoli i był tak nieubłaganym inkwizytorem, iż ten, nie czekając końca sporów, umknął do Marchji brandeburgskiej. Luter nienawiść swoją zachował już dla niego na zawsze. Nie uspokoił jej Agrykola odwołaniem r. 1540 swych przekonań antynomistycznych. A. pracując bezustannie w sprawie reformy, w Brandeburgji został mianowany dyrektorem konsystorza elektorskiego, a wkrótce potém superintendentem brandeburgskim. R. 1548, z polecenia cesarskiego, ułożył on, wspólnie z katolickim biskupem Pflugiem, sławne „Interim” augsburgskie, co wywołało przeciwko niemu krzyki luteranów i obwinienie o zdradę reformy. W samej jednak rzeczy pozostał on wiernym swym zasadom aż do śmierci (r. 1566). Był jednym z najpłodniejszych pisarzów niemieckich. (Haas).B.

Agryppa Kastor, pisarz kościelny za Hadrjana, pisał przeciwko Bazylidesowi, ale z jego pisma pozostało tylko nader krótkie podanie treści u Euzebjusza (H. E. IV 7). Podług tego, Agryppa to właśnie odkrył oszustwo Bazylidesa, wydając jego naukę potajemną. Zarazem podał on wiadomość o pismach Bazylidesa, o jego komentarzu na Ewangelję i na fałszywe księgi prorockie, jakiemi się posługiwał. Przywodzi on, jako charakterystyczny rys tego heretyka, nadawanie przezeń swoim prorokom nazwisk barbarzyńskich (jak Barkabbas, Barków i t. p.), co czynił on bezwątpienia dla tego, aby zaimponować Grekom i Rzymianom, niezadowolonym ze swojej religji, a ciekawie chwytającym za religijne podania