Strona:PL Linde-Slownik Jezyka Polskiego T.1 Cz.1 A-F 107.jpg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Angielſkie. Wyrw G 416 Piwo Angielſkie. Syr 947. Fraczek Angielſki Tea. 24, 94. Węzeł Angielſki. Jak. Art. 2, 44. Król Angliyſki. Stryik. Tur. F. 3. ANGIELSZCZYZNA, y. z. imię zbiorowe – wszyſtko cokolwiek ieſt Angielſkiego, iako to ięzyk, mody, materye, roboty, das Engliſche, als Sprache, Moden, Arbeiten, Zeuge.

ANGINA ob. Zapalenie gardła. Krup. 5, 427.

ANGIOŁ ob. Anioł.

*ANGISTERKA, i. ż. Flaszeczka, małe naczynie, ein Fláſchen. Wzięła angiſterkę wody i wybrała się w drogę. Tward. Pas. 48.

ANGLEZ, *ANEYZ, a. m. taniec Angielſki, eine Angloiſe, ein Engliſcher Danz. Tak wartki, iż na końcu spilki aneyza wywiiać potrafi. Tea. 28, b 9. Lepiey Angleza tańczy niż menweta.

ANGLIA, ii. ż. ziemia Angielſka, Engelland. Staw. Anglia, Ingleſka, Roſſ. англїя; Węg. Anglia; Kroa. Anglianszka zemlya, Engelszka zemlya; Wind. anglianſka, angielſka deshèla; Bośn. Inghilterra. n. p. Anglia od Anglów; ze Szkocyą zowie się Wielką Brytannią. Wyrw. G. 395. Pochod. Anglik, Angielczyk, Angielka, Angielſki, Anglizować, Anglomania, Angielszczyzna.

*ANGLICZKI, ów. l. mn. zdrb. Kotwiczki, kotewki żelazne. Cn. Th. 310. (z Niemiec, Angeln,) Fußangeln.

ANGLICZYK, ANGLIK ob. Angielczyk. ANGLIZOWAĆ, cz. niedk. na tryb Angielſki przerabiać, angliſiren, englándern. Naypowszechniéy zaś używane, mowiąc o ucinaniu ogona koniom, Anglizowanie koni, konie anglizowane. Kl. Zw. 1, 176. Tea, 1, b. 69. żartem Wąsik anglizowany Tea. 13. C. (przycięty). ANGLOMANIA, ii. ż. zbyteczne, przesadne, szalone naśladownictwo angielszczyzny, die Anglomanie, Englánderſucht.

ANGOLA, i. ż. Króleſtwo Afryki, Dykey. G. das Reich Angora. ANGOLANIE mieszkańce tego kraiu. ANGOLANSKI, ANGOLSKI, a, ie, z Angoli pochodzący, von Angora. n. p. Król Angolańſki mieszka na górze ſkaliſtéy. Dyk. G. Kozioł Angolſki podobny do pospolitego, ma włos bardzo piękny. Zool. 364. die Angoraziege.

*ANGUŁ, u. m. z łac. w Matematyce kąt, węgieł. Sols. G. 1. der Wintel. Tryanguł ob. Troykąt.

ANI, Spóyn. 1) nawet nie, wcale nie, auch nicht einmal, ſelbſt nicht einmal, jogar nicht einmal. Cz. ani; Słow. ani; Sor. I. ani, aniž; Wind. ni, ne; Kroa. ni, niti; Bośn. ni, ne, nit, nitje; Roſſ. ниже; Łac. ne, nec, neque. n. p. Niemaiąc ani chleba, udali się na modlitwę. Sk. Zyw. 2. 352. b. On ani myśli o tym. Groch. W. 251. Litwy czternaście tysięcy poległo, z naszych żaden ani był ranion. Papr. Ryc. O tym ani wątpić. Kopcz. Ukl. 18, Prawdać, że złota przodkowie nie mieli; A małobym nie rzekł, że go ani nie chcieli, Star. Vot.B.3.b. – Cum Gen. Precz ztąd! ani przyctępu! precz gminie swiatowy. Zab. 11, 413. 2) ani — ani – ni — ni – nie — nie, weder – noch. Staw. i Wind. ni ni; Sor. 2. daniž – daniž. n. p. Ani poganiu, ani chrześcianin. Biel. 154. Pokarmy mierne, ani bardzo podłe, ani bardzo drogie; śrzodkiem szedł, ani na tę, ani na owę ſtromy. § Ani — ani nie – ni — ni, weder — noch auch. Zył ieszcze, ale ani się ruszyć, ani mówić nie mógł. Perz. Cyr. 1, 83.

ANIELKA ob. Angiela.

ANIELSKI. *ANGIELSKI, a, ie, *Anielny, a, e. Chodk. Koſt. 66. – od aniołów, aniołów się tyczący, lub od nich pochodzący. engliſch, von Engeln. Roſſ. ангелоъ, ангельскїи; Kość. агглскїи; Wind. angelſki; Karn. angelſke; Kroa. angelszki; Węg. angyali; Rag. anghjelſki, anghjeoſki; Dal. angyeoszki; Cz. anglický, englický, angelſký, andélſky; Słow. andélſki, aniołom. n. p. Anielſkie pozdrowienie – zdrowaś Marya. Bibl. Gd. Łu. 1, 28. anielſkie nawiedzenie. §. przen. t. s. święty, niebieſki, aniołom podobny, doſkonały, szczęśliwy, prześliczny; engliſch, beilig, himmliſch, vollkommen, glúckſeelig, paradieſiſch, an Gúte ganz beſonders ausgezeichnet. Kośc. равноангельныи. n. p. niewinność anielſka. Mon. 65, 99. Zywot anielſki wieśdź lub odprawować. Sk. Dz. 214 i 342. Po anielſku w ludzkiém ciele żyła. Groch. W. 573. Doktór anielſki Tomasz z Akwinu, Sk. Zyw. 1, 148. Pim. Kam. 175. Boh. Diab. 2, 1. Poznał warkocz złoty Choć zdaleka i one Angielſkie przymioty. P. Kchn, Orl. 1, 5. Angielſkie piękności. t. 1, 19. Nie anielſkież to życie! Tea. 29, 10. §. Botan. Anielſki trank, roślina, aenica, Engeltrank, Lucianstrauk, Waldblume. Syr, 825. Kl. Dyk. 1, 49.

ANIMALIZACYA, yi, ż. zamiana cząſtek roślinnych w zwierzęce. N. Pam. 6, 318. przezwierzęcenie, die Animaliſation, die Berwandlung der vegetabiliſchen Kóper oder Theile in thieriſche, die Berthierung.

ANIMELA, i. ż. mleczko cielęce. Wiel. Kuch. 396. das Bróschen, das Kalbsbróschen. 2) Klapka w pompie. Tr. die Klappe in der Pume.

ANIMOWAC, ał, uie. cz. niedk. zachęcać, pobudzać, poduszczać, zagrzewać, aufmuntern, Muth einflóßen, Muth einſprechen. Brata gniewy podpala, bóy animuie Domowy, do którego iuż chęć w sobie czuie. Bard. Luk. 25. Gwag. 169 ANIMOZYA, yi. z. sierdziſtowść, gniewliwa, zapalczywa gorliwość, das Aufgebrachtſeyn, der aufgebrachte Unwille. Przeciwko duchownym dziś tak silna powſtaie animozya. Kołł. liſt. 1, 135. ANIMUSZ, u. m. 1) umysł, sposób myślenia, das Gemúth, die Geſinnung, der Geiſt. n. p. Lech był serca wielkiego, animuszu wspaniałego. Gwag. 16. Wspaniałość albo animusz przyſtoyny. Fr. prz. 12. Animusze męzkie i ſtatek roſkoszami ginie. Warg. Cez. 44. Córka Katonowa nie była animuszu niewieściego. Warg. Wal. 78. Biedy czynią animusz zniżony Bard. Tr. 217. Wielki i wspaniały animusz w uciſkach nie uſtaie. Ptr. Ek. 17. 2) odwaga, męztwo, śmiałość, Muth, Kúhnheit. Mały wzroſtem animuszu naſtawia. Pot. Jow. 188. Bolesław od wysokiego animuszu śmiałym nazwany. Gwag. 36. Bogday to panegiryk nadęty w arkuszach. Co o wieczno-pamiętnych pisze w animuszach. Kras. Li. 2, 28. (t. i. czynach męztwa). Wielki animusz, a intrata mała. Min. Ryt. 4, 209. (t. c. buczno a w pięty zimno). 3) Gniew, chrapka, chrap na kogo, zawziętość, der Groll, die Crbitterung. Mieć animusz na kogo. Tr. *ANIMUSZNY, a, e. śmiały, wyniosły, muthig, verwegen. Despota swe posłuszna a ubogie poddane, niźli animuszne widziéć wolał. Tward. W. D. 2, 244. Złożyli z serca dumy animuszne. Auszp. 43. *ANIMUSZOWATY, a, e. nadęty, dumny, eingebildet, auſgeblaſen, ſolz. Animuszowata ſtarożytność – Szczycić się ty ſtarożytną przodków twych przysługą. Kchw. Fr. 2.

ANIOŁ, *ANGIOŁ, a. m. ANIOŁEK, łka. zdrb. ANIOŁECZEK, czka zdrb. z Greck. άγγελος