ein Adept, Alchimist, Goldmacher. Ci którzy się chlubią, że doszli taiemnicy robienia złota z innych krzuszców, zowią się adeptami. Kluk. Kop. 158.
ADIEU, z Franc. P. Bogu oddaię, bądź zdrów, Gott befohlen, adieu. (Wcale się nie odmienia). (Ross. простй, прощай, прощайте). Adieu, pożegnanie to tyle znaczy, co bądź zdrów lub zdrowa. Teat. 27, c. 46.
ADIGA, i. f. rzeka we Włoszech, Ital. Adigo. Wyrw: G. 21. die Etsch.
ADJUTANT, a. m. ADJUTANCIK, a. m. 1. dem. Officer przy boku wyższego, dla roznoszenia iego rozkazów, der Adjutant. Adjutant iest prawą ręką majora. Kaw. Nar. 80. Adj. Adjutancki, a, ie, Adjutanten- Porucznik powinność adjutancką czyiący. Perz. Cyr. 3, 175.
ADMINISTRACYA, yi. f. zawiadywanie czym cudzym, zarządzanie czego, die Administration, Verwaltung. Kras. Zb. 1, 30. ADMINISTRATOR, a. zawiadowca zarządziciel, wilkorządca, der Administrator, Verweser, Verwalter. fem. administratorka. Adj. ADMINISTRATORSKI, a, ie, administratorisch. ADMINISTROWAC, ał, uie, Act. imperf. Zaadministrować Act. perf. zawiadywać, zarządzać, administriren, verwalten.
ADMIRACYA, yi. f. dziwienie się czemu, podziwienie, zdumiewanie, zdumienie, podziw, die Bewunderung.
ADMIRAŁ, AMIRAŁ, a. m. z Arabsk. Amir, Emir = panuiący. Du Fresne Gl.-Hisp. admirante, Ger. der Admiral, Eccl. адмиралъ, корабледержецъ, корабленачалникъ; Croat. ladijh (łódź, korab) = hetman woyska morskiego. Papr. W. 1, 465. Dudz. 33. rządca woyska morskiego. Petr. Pol, 119. Kazimierz Jagiełłończyk miastu Gdańskowi dał tytuł admirała Polskiego. Czac. Pr. 327. Admirałem bydź, Eccl. корабленачалствовати, корабледержавствовати, Graec. ναυκρατειν. 2 Hist. Nat. Admirał, conus ammiralis, muszla w morzu Amerykańska. Zool. 96. eine amerikanische Meerschnecke. §. Admirał, Atalanta Linn. gatunek motyla. Kluk Zw. ein Schmetterling, der Admiral.
ADMIRALNOSC, i. f. sądy admiralskie; die Admiralität. ADMIRAŁOWA, éy, f. żona admirała, die Admiralinn. ADMIRALKA, i. f. Ross. алмиральша, kobieta urząd admiralski sprawuiąca, ein weiblicher Admiral, eine Admiralinn. ADMIRALSKI, a, ie. Ross. адмиральтеискїй, od admirała lub admiralstwa, Admiral- - ADMIRALSTWO, AMIRALSTWO, a. n. 3. urząd admiralski, Eccl. корабленачалство, Ross. адмиральство, адмиральтейство, die Admiralschaft, Admiralswürde. Daię ci amiralstwo, urząd godny ciebie. Przyb. Luz. 134.
ADMIROWAC, ał, uie Transit. imperf. poadmirować Perf. dziwić się czemu, cudować się, zdumiewać, bewundern Vind. obzhuditi, pozhuditi.
ADOPCYA, yi. f. przysposobienie prawne dziecięcia cudzego za swoie. Kras. Zb. 1, 31. Die Adoption, Annahme an Kindesstatt. Adopcya czyli przysposobienie syna. Eccl. сыноположенїе, сынотворенїе, всыновленїе, принятїе въ сына; Ross. усыновленїе; Croat. poszinenye; Vind. posinstvu; - adopcya córki, Croat. pokcherenye.
ADOPTOWAC, ał, uie Act. Imperf. zaadoptować perf. wziąć, przyiąć, przybrać, przysposobić za swoie dziecię, adoptieren, an Kindesstatt nehmen, za syna, Eccl. сынополагати, сынотворити, Ross. усыновить, всыновить; Vind. posinuvati; Carn. posyneti; Croat. poszinujem; -- za córkę Carn. pohshyreti, Croat. pokcherujem. - Adoptuiący, Ross. усыновителъ: adoptowany Ross. усыновленныи, Slovac. chowanec; Slavon. posin; -- adoptowana, Slovac. chowanica, Slavon. pokchi.
ADOPCYINY, a, e, od adopcyi, Adoptions- Eccl. сыноположный, сынотворный; adv. adoptive сыноположнѣ.
ADORACYA, yi. f. Ross. обожанїе = modlenie się do kogo, die Anbetung. Cześć naypokornieysza, którą ludzie bogu wyrządzaią powierzchownym ułożeniem. Kras. Zb. 1, 32. Czynił głębokie adoracye, to iest, pokłonów czołem do ziemi tysiąc wybiiał, za każdą adoracyą, powtarzaiąc modlitwę... Sk. Zyw. ?, 210. § tr. czczenie, poważanie czyiéy osoby w naywyższym stopniu, ubóstwianie, die Anbetung, Verehrung. -- Adoracyi godny, Ross. поклонятельный, поклоняемый, anbetungswürdig pokłonny. ADORATOR, a. m. Eccl. et Ross. поклонникъ, обожатель; Vind. obmolnik, namolnik, der Anbeter. Czciciel i adorator iéy wdzięków. Teat. 30, d. 5. Fem. ADORATORKA, i. die Anbeterinn. ADOROWAC, ał, uie, Act. imp. - Ross. обожать; Vind. obmoliti, namoliti = modlić się, ze czcią się kłaniać, w naywyższym stopniu kogo czcić, pr. et tr. einen anbethen. Nigdy nie przestanę te adorować wdzięki. Zab. 14, 143. Była od wszystkich ledwie nieadorowana. Zab. 9, 182.
ADRES, u. m, napis, podpis listowy, Ross. надпизъ, адрессъ; die Addresse, Aufschrift eines Briefes. ADRESSOWAC, ał, uie Act. Imperf. zaadressować perf. list podpisać, napisać adres, addressiren, die Aufschrift schreiben. Ross. адрессовать, надписать. 2) adressować kogo do drugiego - odkazuiąc polecać, wskazać, an jemanden addressiren, empfehlen. Rec. adressować się, udawać się, sich an einen wenden. Smiał się adressować do moiéy córki. Teat. 8, b. 82.
ADRYAN, u, m. Kastanik kobiecy, z Franc. eine Adrienne. Garbatym służą przestronne adryany, fortelny Francuzkiéy przemyślności wynalazek. Zab. 7, 135. Zony krotofilne, na swe adryany, ażusty, robrany, wyciągnęły z stodół snopy. Mon. 70. 79.
ADRYANOPOL, u. m. miasto tureckie Dyk. G. Carn. Drinopojlje. cf. Dereń cf. Tracya.
ADRYATYCKI, a, ie Adriatisch. Morze Adryatyckie. Dyk. G. Slavon. Adriansko, Sinje more; Rag. mletacko more.
ADUMBROWAC, ał, uie. Act imperf. przycieniać, cień nadawać. Eccl. надсѣняю. tr. namieniać, słabo wyrażać, schattiren, schwach angeben. Co krasomowskie słowa dyktuią, to téż malarskie pędzle farbami adumbruią. Sk. Zyw. 2, 150.
ADWENT, u. m. Boh. Slovac. Ungar. idem. Ross. рожественскїй постъ, der Advent. Właściwie znaczy przyiście Pańskie. W. Pst. W. 2. Post mnieyszy przed Bożym narodzeniem adwentem zowią. Sk. Dz. 1033. Adwent nazywał się téż Czterdziestnicą, że kiedyś 40 dni do wielkich świąt poszczono. Wlaściwie słowo to oznaczyłoby sam dzień narodzenia czyli przyiścia Pońskiego; lecz u nas adwent raczéy znaczy przedadwencie, przedprzyiście. Cer. 1, 184. ADWENTOWY, a, e Boh. adwentni, Ger. Advents-
ADWERB vide Przysłówek.
ADWERSARZ, a. m. przeciwnik, der Widersacher, Gegner; Biel. 157. W. Pst. Mn. 304. Salin. 382.
