Bh., Boh., lub też z początku dzieła Cz., znaczy Bohemice; t. i. po Czesku; Zebrałem wyrazy tego dyalektu z dzieła pod tytułem:
- Franz Johann Tomsas vollständiges Wörterbuch der Böhmisch-, Deutsch- und Lateinischen Sprache, mit einer Vorrede von Joseph Dobrowsky. Prag 1791. 8. Miałem tego dzieła exemplarz, pomnożony w manuskrypcie przypiskami J. Pana Złobickiego Sekretarza Nadwornego w Wiedniu, z których nietylko znaczna liczba słów Czeskich i znaczeń, iakich dotąd w drukowanych słownikach Czeskich brakowało, memu dziełu przybyła; lecz nad to wiele słów Morawskich, Słowackich, Szlązkich, które JP. Złobicki, iako uczony i rozsądny badacz ięzyków, od Czeszczyzny rozróżnić potrafił. Przedmowa zaś J. X. Dobrowfkiego do słownika Tomsy, służy nieiako za wstęp do Etymologii Słowiańskiéy, któréy, że ia wiele w téy mierze światła winienem, nie tylko chętnie, lecz i z naywiększą wdzięcznością wyznaię. Nad to miałem sobie od JP. Złobickiego pozwolony manuskrypt niedrukowanego dotąd słownika Czeskiego, nad którym sławnéy pamięci Rosa, zmarły w Pradze 1618 trzydzieści lat pracował.
Bs., Bosn., t. i. Bosnice; dyalekt, którym mówią w Bośnii. Czerpałem go z następuiącego dzieła:
- „Blago iezika Slovinskoga , illi Slovnik ù komu izgovaraju se rjeci Slovienski, Latinski i Diacki - labore P. Jacobi Micalia S. J., sumptibus S. Cnngr. de Propagand. sid. Laureti 1649. 8. - Ze słownik ten, chociaż na tytule nosi imię ogólne Słowiańskiego, czyli Illiryckiego, szczególnie iest Bośnieńskim, świadczą słowa samego autora: „Cosi anco sono molti i varii li modi di parlare in lingva illirica, ma ogn’ un dice, che la lingua Bosnese siu la piu bella; perciò tutti li scrittori Illirici doverebbero affettarla nel scriuere; il che hó procurato di far io in questo dittionario.” Tak każdy swóy towar chwali; chociaż i prawda, że dyalekt Bośnieński iest jeden z naypiękniejszych. Słownik Micali pracowicie bardzo zrobiony; ale jak nayfatalniéy drukowany. Ortografia zupełnie Włoska.
Cerk., łub Eccl., Ec., Cerkiewny dyalekt, czyli Ecclesiastica, w ktorym księgi Słowiańskie obrządku Greckiego są pisane. Zbierałem go z dykcyonarza pod tytułem:
- Леѯїконъ треязычный, λεξικον τριγλωττον, Dictionarium trilingue, Slavon., Graec. et Lat., - drukow. w Moskwie mieście, na rozkaz Piotra Alexewicza 1704. 4. Pod przedmową podpisany Theodor Polykarp, dyrektor drukarni Moskiewskiéy.
Drugie źrzódło dla mnie było:
- Церковный Словарь - сочиненный Петромъ Алексѣвымъ. - въ Санкпетербургѣ 1794. 3 Voll. 8. - Nieoszacowane to dzieło zawiera wiele pięknych objaśnień dawnéy macti Słowiańskich dyalektów; atoli nie obeymuie całych obrębów ięzyka, gdyż się samemi tylko kościelnemi wyrazami zatrudnia, i w tym gatunku więcéy iest dykcyonarzem rzeczowym, niż słownikiem ięzykowym.
Crn., Carn., Carniolice, po Kraińsku, dyalekt którym mówią w Karnioli, mało się różniący od sąsiedzkiego Windyyskiego, o którym niżéy. Pierwszym stwórcą grammatologii Kraińskiéy był Adam Bohorizh, ku końcowi 16go wieku. On albowiem pierwszy wytykał stosunki głosek Kraińskich do Łacińskich, on za przykładem wielkiego swego nauczyciela Filippa Melanchtona, na wzór tegoż Greckiey granmatyki, składał grammatykę Kraińską pod tytułem:
- „Adami Bohorizii horulae arcticae subrisivae, de Latino-Carniolana literatura ad Latinae linguae analogiam accommodata; unde Moscoviticae, Ruthenicae, Pol. Boh.et Lusat. linguae, cum Dalm. et Croat. cognatio facile deprehenditur; cum tabb. ac Cyrill. et Glagol. Ruth et Moscov. orthogr. Vitebergae 1584. 8.”
Z nowszych zaś dzieł ten dyalekt czerpałem z nąstępuiących:
- „Tu malu besedishe treh jesikov,” d. i. das kleine Wörterbuch in drey Sprachen; conscr. P. Marcus a S. Antonio Paduano, Augustin. discale. Laibach 1782. 4. Iest to tedy Kraińsko- Niemiecko- Łaciński słownik; do którego iako dopełnienie należy ieszcze:
- „Glossarium Slavicum, in supplementum ad primam partem Dictionarii Carniolici. Vienn. 1792. 4.”
Nakoniec korzystałem też z tegoż O. Marka Grammatyki , którey tytuł:
- „Krainska Grammatyka, d. i. die Kraynerische Grammatik , v. Marcus a S. Antonio Paduano, Augustiner Barfüßer, der arbeitsamen Gesellschaft in Layblach Mitglied. Laybach 1783. 8.”
Cro., Croat., Kroat., dyalekt Kroatski, używany w Kroacyi, czerpałem z słownika, którego tytuł : „Dictionar ili Réchi Szlovenszke z vexega ukup zebrane, u red posztaulyene, i Diachkemi zlahkotene; trudom Jurja Habdelicha Masnika tovarustva Jesusov; na pomoch napredka u Diachkóm navuku skolneh mladenczeu Horvatszkoga i Szlovenszkoga naroda. Stampar w „Nemskom Gradczu. 1670. 8.”
