braniem ciąży[1] za niepłacenie, dopóki arcybiskup, biskupi i całe duchowieństwo nie wyślą do Węgier, do króla pana, posłów z prośbą, aby zachować raczył kościoły w ich prawach i przywilejach. Książę, którego posłowie w piątek przed niedzielą palmową[2] znaleźli w jego zamku Krzepicach, miłościwie się do ich prośby przychylił i listami swemi przykazał starostom, ażeby do Ś. Jakóba Apostoła r. b. [3] nie ważyli się majętności osób duchownych napastować lub w czemkolwiek niepokoić.
Tegoż dnia[4], w tymże zamku Krzepicach, dzielny rycerz Bartosz, syn Peregryna z Chotla, trzymający ze szczodrobliwości i nadania króla Ludwika węgierskiego, a z miłościwego zarządzenia księcia Władysława, zamek Odolanów w powiecie kaliskim, prowadził w obecności wzmiankowanych
- ↑ „Ciąża“ — wyraz techniczny w dawnem prawie polskiem, oznaczający to, co się dziś nazywa fantowaniem czyli zajmowaniem. Stosowaną była ciąża w wypadkach niepłacenia czy to z wyroku sądowego czy z prawa administracyjnego (podatki i pobory), czy też w wypadku drobnych szkód polnych lub leśnych. Statuty ziemskie Kazimierza W-go stwierdzają fakt wielkich nadużyć, których się dopuszczano przy ciążaniu, tak ze strony sądu, szafującego bez miłosierdzia nakazami o ciążaniu, jak i ze strony wykonywających ciążę, którzy często większe straty powodowali, aniżeli sam występek, który ciążę wywołał. Dlatego też statuty kazimierzowskie dają obszerne i szczegółowe co do ciąży przepisy: ciążę mógł tylko sąd nakazać, a wtedy posyłał dla jej wykonania dwóch urzędników ze sługami, a gdyby się pokazało, że ciąża była niesprawiedliwa, wówczas każdy z jej uczestników podlegał karze (art. 25); ciąży w bydle nie można było przywłaszczać lub sprzedawać przed upływem dwóch tygodni w lecie, a jednego tygodnia w zimie (art. 4, 24) w którym to czasie właściciel zajętego bydlęcia miał prawo je wykupić. Za spasienie lub zżęcie cudzej trawy można było brać ciążą tylko sierp lub odzież (art. 145); za spasienie przez świnie żołędzi w cudzym lesie po raz pierwszy można było zająć tylko jedną świnię, po raz drugi — dwie, a dopiero po raz trzeci — całą trzodę (ar. 131); za zrąbanie drzewa w cudzym lesie po raz pierwszy jako ciążę można było wziąć siekierę, po raz drugi — odzież, po raz trzeci — konia albo wołu (art. 139) i t. d.
- ↑ 9 kwietnia 1379 r.
- ↑ 25 lipca 1378 r.
- ↑ 9 kwietnia 1378 r.
