1. Dzieło, które obecnie w przekładzie polskim podajemy, powstało w ostatniej ćwierci XIV wieku. Nie jest to kronika we właściwem znaczeniu tego wyrazu; najodpowiedniej byłoby nazwać je pamiętnikami, gdyż ma wszelkie cechy tego rodzaju utworów, tak następnie szeroko rozpowszechnionych, szczególnie we Francyi, a przedstawiających materyał historyczny pierwszorzędnej wagi. Bo też w rzeczy samej pamiętnikarz jest źródłem pierwszej ręki: pisze o tem, na co patrzy, w czem sam bierze udział; pisze w środowisku swego czasu, więc daje tysiące takich drobnych rysów, których nikt z piszących o przeszłości zebrać nie jest w stanie; pisze o ludziach, których widzi, zna, kocha lub nienawidzi, więc z masą takich szczegółów, które się nie mogą odzwierciedlić ani w aktach, ani w innych pomnikach historycznych.
Ale z drugiej znowu strony, dlatego właśnie, że sam działa, dlatego, że pisze o ludziach ukochanych lub nienawistnych, jest zawsze stronny, zwykle namiętny, zawsze pa-
