Strona:PL Kieszonkowy słownik języków łacińskiego i polskiego. Cz. 1, Słownik łacińsko-polski.djvu/150

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dŭr-ācĭnŭs 3 mający twardą skórę, łupę (o owocach)
dūrēscŏ, rŭī, — 3. twardnąć, stawać się twardym.
dūrĭtās, ātĭs i -tĭă, ae i -tĭēs, ēī f twardość; a) zahartowanie, hart; b) nieczułość, surowość; c) ucisk, uciążliwość, przykrość
dūrō 1. 1. (trans.) hartować, zrobić twardym; a) suszyć; b) zahartować; przytępić, stępić; c) wytrzymać, znieść. 2. (intr.) być twardym, zahartować się; a) trwać, wytrwać; b) istnieć, jeszcze być, egzystować, żyć.
dūrŭs 3 twardy; a) (zmysłowo) cierpki, szorstki, ociężały, sztywny, brzydki; α) surowy, niezgrabny; β) bezwstydny; b) zahartowany, wytrzymały, silny; c) nieprzystępny, nieczuły, groźny, srogi; d) uciążliwy, mozolny, przykry, niekorzystny, niebezpieczny; adv. dūrē i * dūritĕr.
dŭǔm-vĭrī, ōrŭm m dwaj mężowie, komisja z dwu mężów.
dǔx, dŭcĭs m (i f) 1. wódz, naczelnik; a) przewodnik; b) kierownik. 2. przywódca, wódz; książe, cesarz.
dynǎstē, ae m wladca, potentat.

E

ē, ěx prp. z abl. 1. (o miejscu) z, ze środka na zewnątrz, z góry na dół, z dołu do góry etc.; np. ex castris venire, ex patria fugere, e loco superiore impetum facere, Rhenus oritur ex Alpibus, pugnare ex equo konno walczyć, pendēre ex arbore z drzewa zwisać, na drzewie wisieć, ex alqo audire lub cognoscere z ust czyichś dowiedzieć się. 2. (o czasie) od, zaraz po, np. ex Kalendis Martiis, ex eo tempore, ex praetura urbem relinquere, ex quo odkąd, diem ex die z dnia na dzień. 3. (przenośnie) z od: a) (o przechodzeniu) np. liberos habere ex femina, ex serva natus, soror ex matre ze strony matki; b) (udziałkowo) z między, wśród, np. unus ex multis, ex ephoris quidam; c) (o materjale) z, np. statua ex aere faeta; d) (o przyczynie) z, powodu, dla, wskutek, np. Demetrius ex doctrina nobilis est, avem ex pennis cognoscere, ex pedibus laborare, ex vulnere aeger lub mori, ex eadem causa; e) (o zmianie) np. ex beato miser, ex oratore arator factus est; f) (o następstwie, względzie) według, stosownie do, np. ex senatus consulto, ex edicto praetoris, ex consuetudine, ex sententia według życzenia; g) (w przysłówkowych zwrotach) np. ex contrario przeciwnie, e regione naprzeciwko (z gen.), ex composito według umowy, ex improviso z nienacka, niespodzianie, ex memoria z pamięci, ex usu esse korzystnem być, e re publica esse wyjść na korzyść państwa, magna ex parte po większej części, ex itinere w drodze, po drodze.
ĕā (sc. parte) adv. tam, tędy, tamże.
ĕādĕm adv. tamtędy, w tem samem miejscu.
ĕā-tĕnŭs adv. dotąd, tak dalece.
ĕbĕuŭm, ī n heban.
ĕbĕnŭs, ī f ⚘ drzewo hebanowe, heban; sprzęt z hebanu.