legiones redde![1]«. Trzebaby naszej Rzpltej osobliwej contra tot Varos[2] animadwersyej[3]. Reddite rationem[4] wojny szwedzkiej, ktorąście prywatnemi przeciwko Bogu i prawu egzorbitującemi[5] rozniecili okazyami; wroćcie Bogu od ich odszczepieńcow poczynione w świętnicach kontempty[6], wroćcie popalone i z ziemią zrownane miasta, pałace i zamki; wroćcie nobilitati[7] poniesioną opresyą[8] i stracone substancye; wroćcie z tej okazyej tak wiele rozlanej krwie i zgubionych ojczyźnie synow oddajcie; wroćcie na wieki niezmazaną Majestatowi i całemu narodowi konfuzyą. Ad modernum zaś statum[9] mowiąc, redde, oddaj, wroć ubogim ludziom krwawą pracą, zabraną od gęby sztukę chleba i ostatnią prawie kroplę wyssanej krwie; wroć Bogu restauracyą świętej jego chwały; wroć ojczyźnie Smoleńska[10], Kijowy, Siewierze[11], Zadniepr[z]a i dalsze granice. Czyj to jest partus[12] związek, na tego nowego trzeba piekła, nowe i niezwyczajne wymyślić cruciatus[13], na tego wołać ostrego miecza i okrutnej katowskiej ręki. Bo niżeli się związek rozwiąże, tym cza-
- ↑ Warusie, wróć mi legjony! Cesarz August tak miał zawołać po klęsce, zadanej przez Germanów wojsku rzymskiemu w lesie Teutoburskim (Swetoniusz, w żyw. Augusta r. XXIII).
- ↑ na tylu Warusów
- ↑ kary
- ↑ zdajcie sprawę
- ↑ wykraczającemi
- ↑ zniewagi
- ↑ szlachcie
- ↑ ucisk
- ↑ do obecnego stanu
- ↑ Liczba mnoga od Smoleńsko.
- ↑ Siewierz — ziemia siewierska (z miastami Czernihowem i Nowogrodem siewierskim) nad rz. Desną (lewym dopływem Dniepru). Wszystkie wymienione grody i krainy zostały w r. 1654 zajęte przez Moskwę.
- ↑ płód
- ↑ męczarnie