Strona:PL JI Kraszewski Wieki katakombowe odczyt4 part23.png

 Ale sposób żegnania się był różny. Zakreślano krzyżyk palcem na czole, i to był może najdawniejszy sposób. Na Zachodzie żegnano się jednym palcem. Wiadomo że w Kościele wschodnim znak krzyża kładą naprzód na ramieniu prawém, potém na lewém. — Od VIII wieku już w obrzędach znak ten był powszechnie przyjęty.
 Ubiory duchowieństwa, któreby je odznaczały od świeckich, jak się zdaje, w pierwszych trzech wiekach nie istniały wcale; może dla samego prześladowania, na któreby je narażały.
 Oprócz skromności odzieży, Kościół nie przepisywał jéj rodzaju. Jednakże poważniejsi ludzie w starożytności wszyscy nosili płaszcze, i duchowieństwo téż je przywdziało. Płaszcze, których używali filozofowie, a które przyjęli duchowni, były różne od tych, jakie nosili w ogóle wszyscy. Płaszcze filozofów i starców, były kwadratowe, sukienne, czarne lub brunatne, i spływały do ziemi; świeckie zaś spinały się na ramieniu i zarzucały w tył, a noszący obwijał się niemi cały, nie używając żadnego spięcia. Sposób noszenia był téż różny, ale zawsze bardzo prosty. Filozofowie chodzili boso, z głową odkrytą, w tunice ciemnéj, bez ozdób żadnych. Te płaszcze ascetów, których wyższe duchowieństwo nigdy nie używało, w VI wieku zarzucone zostały.
 Niektórzy biskupi w IV wieku przywdzieli płaszcze białe, ale zwyczaj ów się nie upowszechnił; — nie noszono też czarnych, a Ś. Hieronim zalecał, aby się niczém zbyt wyrazistém nie odznaczano. Toż samo powtórzyły niektóre Sobory, zastrzegając od wszelkiego zbytku.
 W V wieku sạ już ślady osobnych sukni duchownych — ale nie dające określić, na czém zależały różnice, oprócz skromności ich.
 W VI wieku strój w całéj Europie doznał zmiany radykalnéj; napływ różnych narodów, które opanowały prowincye zachodnie państwa rzymskiego, oddziałał