Strona:PL JI Kraszewski Wieki katakombowe odczyt3 part41.png

tnastu, obemujących wspomnienia: wydania Chrystusa, sądu, męczeństwa i zmartwychwstania.
 Rozróżniano w tych dniach piętnastu dwie Paschy: Paschę męczeńską, Pascha Staurosimon, i Paschę chwały, Zmartwychwstanie, Anastasimon.
 Wiadomo wszystkim, że o dzień, w którym się Wielkanoc obchodzić była powinna, kościoły gorące zrazu wiodły spory, w których szczegóły wchodzić nie możemy. Koncylium Nicejskie w IV wieku ostatecznie ten spór rozstrzygnęło, nakazując obchodzenie Zmartwychwstania w niedzielę najbliższą po 14-tym dniu nowiu marcowego. Dzień to był wesela, i niedziela ta nazywała się Niedzielą Radośną, Dominica Gaudii.
 O rannym brzasku wierni zbiegali się do kościoła i ściskali się całując bratersko, przy wymawianiu słów: Surrexit Dominus de Sepulcro (powstał Pan z grobu). U Greków obyczaj ten się zachował. Biskup uroczystą mszę odprawiał, a gdy się obrócił dyakon do ludu mówiąc: Venite populi — przyjdźcie ludy, wszyscy szli do stołu Pańskiego. W dni te Cezarowie wypuszczali więźniów na wolność i przebaczali skazanym, z wyjątkiem kilku najcięższych zbrodniarzy; uwalniano także niewolników, a choć wszystkie sądy były zamknięte, tylko oswobodzenie ich przyjmowały w te dni. Chrześcijanie rozdawali obfite jałmużny. Konstantyn po całém państwie rzymskiém rozsyłał bogate dary.
 Święto Zesłania Ducha Św. — Pentecostes, oznaczało całe 50 dni od Wielkiéj Nocy, do dnia Ducha Ś-go, i w tém rozumieniu jest początkowo używane. Cały bowiem ten przeciąg czasu był jakby jedném świętem i weselem. Spędzano go na czytaniu i rozważaniu akt apostolskich; niewolno było pościć i modlić się klęcząc, tak samo jak w niedzielę nie klęczano także przy modlitwie.