Strona:PL JI Kraszewski Listy z zakątka włoskiego from Biesiada Literacka Y 1886 No 43 page 263 part 3.png

Bielskiego, gdyby... gdyby nie koszta tego przedsiębierstwa, których nie mogliśmy ponieść.
 Otóż, gdy my dotąd nie zrobiliśmy nic, w języku niemieckim ukazała się próba podobnie illustrowanéj historyi naszéj, godna wzmianki i bliższego z nią zaznajomienia się. Grote w Berlinie, wydający historyą powszechną w pojedyńczych obrazach, między innemi zamieścił w niéj Rossyą, Polskę i Inflanty aż do XVII wieku, przez d-ra Schiemann’a, archiwistę miasta Rewla. Historya ta, któréj szczegółowe ocenienie i krytyka zawiele by nam miejsca zabrały, jest illustrowaną pomnikami, zabytkami przeszłości.
 Pod względem ich obfitości i dostateczności, wieleby zarzucić można, co do wyboru nic prawie. Portrety, budowy, miniatury z rękopismów, jak: Pontyfikal Ciolka, Krakowska księga cechów Bema i t. p. mogłyby być liczniejsze, więcéj by się zapożyczyć mógł illustrator we wzorach sztuki średniowiecznéj, z których ledwie korzystał, ale to co tu dał jest już wcale dobrym początkiem tego, czego my nie przestajemy życzyć sobie i spodziewać się. Poczynając od pamiątek przedhistorycznych, od szczątków najstarszych u nas budowli, od zabytków kunsztu złotniczego, monet, pieczęci, portretów — mamy łatwy stosunkowo do zebrania cały szereg illustracyj, któreby aż do końca XVII w. nas doprowadziły, nie potrzebując ratować się żadnemi artystycznemi domysłami i wymysłami.
 Pierwsza taka historya nasza, illustrowana tém co po sobie zostawiła przeszłość, że u nas by powodzenie miała wielkie, niema wątpliwości. Tymczasem nikt nie ma odwagi jéj przedsiębrać, tak samo jak do niedawna jeszcze nikt nie miał odwagi włożyć kapitału w przedsiębierstwo nawet najdotykalniéj korzystne.
 Gniewamy się potem straszliwie i czujemy obrażonymi, gdy ktokolwiek bądź ośmieli się wynurzyć to zdanie, że nam na duchu przedsiębierczym zbywa, że do prowadzenia interesów nie mamy ani talentu wrodzonego, ani wytrwałości nieodzownie potrzebnéj.

 Dnia ośmnastego września zbiera się międzynarodowy kongres w Genewie, poświęcony rozbiorowi kwestyj tyczących własności literackiéj i artystycznéj. Własność ta, już określona i uznana przez niektóre państwa, traktatem zawartym zapewnio-