Strona:PL Józef Potocki-Notatki myśliwskie z Indyi 160.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

bogactwa i świetności dworu, do niego należy Golkonda ze swemi skarbami i polami dyamentów.
Państwo Hayderabad, jedna z licznych prowincyj dawnego imperyum mongolskich cesarzów, równa się wielkością obszaru Francyi i liczy 12 milionów mieszkańców. Dzisiejszy Nizam, potomek jednego z jenerałów cesarza Aurungzeba, który po śmierci tego władcy, gdy wielkie cesarstwo rozpadać się począło, zagarnął prowincyą dla siebie, ogłosił się jej panem niezależnym i został w ten sposób założycielem dynastyi Nizamów. Nazwa »Nizam«, dzisiejszy tytuł księcia Hayderabadu, wziętą została z tureckiego i do dziś dnia w Stambule w armii padyszacha jest używaną, oznaczając »oddział regularnego wojska«. Zastosowane pierwotnie do cesarskiego jenerała, przeszło słowo »Nizam« na samoistnego władcę.
W Hayderabadzie na peronie oczekiwał mnie z dworskim powozem adjutant Nizama i zawiózł do przeznaczonego mi mieszkania w rezydencyi pułkownika Newilla, głównodowodzącego armią Nizama. Nawiasem tu dodam, że znalazłem u niego, prócz doskonałego pomieszczenia, tak uprzejme i gościnne przyjęcie, że pobyt w domu państwa Newillów do najprzyjemniejszych chwil w Indyach przebytych zaliczam.
Pułkownik Newill rozmaite przechodził losu koleje, i nim do Heyderabadu się dostał, z różnych, jak to mówią, pieców chleb jadał. Jako młody chłopiec wstąpił do służby wojskowej w armii austryackiej i w jej szeregach odbył włoskie kampanie; jako rotmistrz od ułanów, między innemi stał załogą w Brzeżanach. Po 1866 r. wystąpił z austryackiej służby, odbył kampanią prusko-francuską, jako komendant oddziału czerwonego krzyża, wreszcie