Honoryusz de Balzac, urodzony w Tours 20 maja 1799 roku, w dzieciństwie już odznaczał się olbrzymią pamięcią a zarazem — rzecz dosyć dziwna! — pewném mistyczném usposobieniem, zamknięciem się w sobie; nie chcąc brać udziału w dziecięcych igraszkach sióstr swoich, w piątym roku życia zaprawiał się do czytelnictwa, które się później namiętnością jego stało, na pismach Starego i Nowego Testamentu; a jedyną rozrywką była dla niego gra na skrzypcach. Ojciec Honoryusza, były sekretarz wielkiéj rady za Ludwika XV oddał go na naukę najprzód do szkoły w Vendôme; ale młody czytelnik Biblii zostawił tu wspomnienie nie najlepsze, poczytywano go bowiem za ucznia leniwego i krnąbrnego; potém, gdy w roku 1813 cała rodzina jego przeniosła się do Paryża, uczęszczał na pensyą Lepître’a, która, jak powiadają biografowie francuzcy, liczyła się naówczas do najlepszych tego rodzaju zakładów. Mając lat osiemnaście otrzymał stopień bakałarza i licencyata, poświęcał się studyom prawnym i literackim, lecz nie objawiał najmniejszéj chęci do pracy biurowéj u notaryusza, do któréj nakłaniał go ojciec. Pozostawiony samemu sobie, bez żadnego zasobu pieniężnego, rozpoczął wtedy ciernisty zawód literacki, który mu z początku nie tylko pieniędzy, ale i sławy nawet nie zapewniał. Z niezmordowaną energią i wytrwałością, towarzyszącą mu aż do zgonu, lat dziesięć z okładem dobijać się musiał o uznanie, najróżnorodniejszych próbując środków. W roku 1819 napisał tragedyą Cromwell, którą professor literatury, Andrieux, odczytał i uznał za lichą. Balzac zwraca się do romansu i w przeciągu lat pięciu pisze dziesiątki tomów, podznaczając je pseudonimami (Horacy de St-Aubin, de Viellerglé, lord R’hoone); ale wszystkie te romanse, o których istnieniu wie tylko bibliograf[1], nie znajdowały wielkiego pokupu, nie wsła-
- ↑ Tytuły główniejszych do r. 1822: Les deux Hectors, Le Centenaire, Le Vicaire des Ardennes, Charles Pointel, L’héritière de Birague, La Tartare ou le retour de l’Exilé, Clotilde de Lusignan; w r. 1823: La dernière Fée, Michel et Christine, L’anonyme; w r. 1824: Annette et le criminel; w r. 1825: Wann Chlore.
